Heel wat Colombianen waren opgebleven voor de kwartfinale licht vlieggewicht van het boksen bij de Olympische Spelen in Tokio afgelopen week. Het gevecht ging tussen de 29-jarige Colombiaan Yuberjen Martínez en de Japanner Ryomei Tanaka, die dus het thuisvoordeel had. De interesse was begrijpelijk. Niet alleen is boksen een populaire sport in Colombia, ook werd Martínez in staat geacht om eindelijk de eerste gouden medaille voor Colombia te behalen op deze Spelen.
Alles verliep aanvankelijk zoals verwacht. In drie korte rondes had Martínez de arme Japanner alle hoeken van de boksring laten zien en er leek geen twijfel dat hij door mocht naar de halve finale. Aan het einde van het gevecht ging de scheidsrechter tussen de twee boksers in staan en wachtte tot de speaker de score bekend maakte. Toen begon het drama. Hij stak de hand van Tanaka omhoog, ten teken dat deze man het gevecht had gewonnen. De schaarse aanwezigen begonnen te fluiten uit ongenoegen, de arme Yuberjen Martínez kon niet geloven wat hij hoorde. Hij had verloren!
Winnaar Tanaka ging een tijdje op de grond zitten en probeerde daarna de boksring te verlaten, maar dat lukte niet op eigen kracht. Hij moest door zijn trainers geholpen worden om niet neer te storten. Hij ging ook niet naar de gemengde zone om de pers te woord te staan, daartoe was hij niet in staat. Buiten de ring zakte de aangeslagen Tanaka opnieuw in elkaar. En terwijl verliezer Martínez gezond en wel de media te woord stond en het gevecht analyseerde, moest de Japanse bokser in een rolstoel van het strijdtoneel worden weggereden.
Voor iedereen die het gevecht had gezien was het duidelijk dat Ryomei Tanaka verre de mindere was geweest van Yuberjen Martínez en dus vroeg iedereen zich af: wat bezielde de vijf juryleden die punten moesten geven om Tanaka als winnaar aan te wijzen? Martínez had z’n tegenstander alle hoeken van de ring laten zien, een flink aantal rake klappen verkocht en z’n tegenstander was in de eerste ronde zelfs één keer tegen het canvas gegaan. Maar voor de juryleden woog dat kennelijk niet op tegen de prestatie van de Japanner: drie ronden weten te overleven, zij het ernstig gehavend en met flinke wonden in z’n gezicht.
Yuberjen Martinez kon zijn verbazing maar moeilijk onder woorden brengen. Na het gevecht nog eens terug gezien te hebben, zei hij alleen: ‘Het is niet eerlijk, ik ben beroofd… Maar wat kunnen we eraan doen, we moeten door… Maar ik snap echt niet welk gevecht die juryleden hebben gezien…’ In ieder geval zagen ze niet die grote hoeveelheid combinaties die Martinez had losgelaten op z’n rivaal of misschien wilden ze die eenvoudig niet zien?
Het is niet de eerste keer dat bij het Olympisch bokstoernooi een omstreden beslissing werd genomen, dat gebeurde bijvoorbeeld vijf jaar geleden in Rio de Janeiro (toen Martínez zilver won, titelfoto) ook aan de lopende band. Slachtoffers waren bijna altijd boksers uit Zuid-Amerika, die een zwakke federatie achter zich hebben staan met weinig gewicht in de internationale bokswereld.
De polemiek na de trieste nederlaag van Martínez was uiteraard fel en intens. En niet alleen in Colombia. Naar aanleiding daarvan besloot het Internationaal Olympisch Comité (IOC) de gebeurtenissen te onderzoeken. Als resultaat daarvan werden meteen na het gevecht al twee van de vijf juryleden geschorst. Een onafhankelijke commissie had geconstateerd dat de jurybeslissing in niets overeenkwam met de beoordeling van een aantal opgeroepen experts.
Om problemen te voorkomen had het IOC voor het begin van de Spelen in Tokio besloten om de Internationale Associatie van Amateur Boksen (AIBA) niet meer in te schakelen voor de organisatie van het bokstoernooi. Er werd een alternatieve groep juryleden door het IOC benoemd, maar zelfs die ingreep heeft nieuwe problemen niet kunnen voorkomen.
Het manipuleren van resultaten bij bokswedstrijden is bekend uit talloze speelfilms, waarin louche zaakwaarnemers, managers en rijke maffiatypes die geld inzetten op de bokswedstrijden, uiteindelijk het resultaat van een bokswedstrijd bepalen. Het lijkt erop dat zelfs de Olympische Spelen, beschouwd als een toonbeeld voor ethiek en eerlijke sport, ook niet kunnen ontsnappen aan dit notoire stigma.
Voor Yuberjen Martínez en zijn trainers en begeleiders is het een hard gelag. Er zijn vijf jaar van voorbereiding weggegooid, vijf jaar van opoffering, vijf jaar van hard werk. Extra zuur voor iemand als Yuberjen Martínez, afkomstig uit een arm gezin uit Turbo, Antioquia, die weinig kansen had in z’n leven en in het boksen een mogelijkheid zag om aan de armoede te ontsnappen. Dubbel zuur dat die droom door een paar dubieuze juryleden nu is verstoord.
Misschien moeten we terug naar de oude tijden, toen een bokswedstrijd werd beslist op het moment dat één van de twee strijders niet meer verder kon en niet omdat iemand buiten de ring besloot wie het sterkste was geweest… Dan weet iedereen in ieder geval wie er écht heeft gewonnen…
