Onder progressief Colombia heerste euforie toen Gustavo Petro, voormalig guerrillero van de M-19, werd gekozen tot president van Colombia, een jaar geleden. Eindelijk een linkse president, een progressieve man aan de macht! Hoop dat er eindelijk iets zou veranderen in het land, meer rechtvaardigheid, de armen die hun deel zouden krijgen.
De slogan van de campagne was niet voor niks: vóór de verandering. Een beetje een open deur en toch trapte een kleine meerderheid van de kiezers in de valkuil. Want één ding moet je Gustavo Petro nageven: praten en oreren kan hij als de beste. Besturen is niet zijn dingetje, daarvoor een dikke onvoldoende. En dat is niet handig, als president.
Petro is een jaar aan de macht en het gaat niet goed. Hij wilde het zogenaamd allemaal anders doen, maar zijn voorstellen, zoals een ander gezondheidsstelsel en een hervorming van het pensioenstelsel, dreigen nu al te sneuvelen in het Congres. Zijn politieke socios van de traditionele partijen – die hij nodig heeft voor een meerderheid – laten hem in de steek. Ondanks de mermelade die hij ze ter beschikking stelt: baantjes en staatscontracten voor zijn nieuwe beste vrienden. Dat cliëntelisme in de politiek, waar hij vroeger altijd tegen was, maakt nu deel uit van zijn politieke strategie.
Ook het nepotisme heeft niet meer de aandacht van Petro, de president. Net als in vroegere tijden gaan de mooie baantjes naar familieleden en naar zijn vriendjes uit de media. Ambassadeurs en consuls worden gekozen met de ‘gun-factor’ als criterium en niet of ze geschikt zijn voor hun vak. Dat deden andere presidenten vóór hem ook, dat is niks nieuws. En Petro had dat altijd veroordeeld, toen hij nog in de oppositie zat. Een klassiek geval van: de corruptie is slecht, maar alleen bij de ander.
En dan de schandalen. Die moesten wel komen. Een simpel gevolg van zijn bereidheid mee te waaien met de oude politieke gewoontes. Die schandalen waren niet het werk van de oppositie, ze werden niet aangezwengeld door politieke tegenstanders. Dat was helemaal niet nodig – ze komen allemaal uit de eigen koker.
Armando Benedetti, een ‘traditionele’ politicus van de kust, een typische koopman-politicus, altijd met één been in de illegaliteit. Hij had de campagne van Petro in de kustregio geleid, maar kreeg daarna niet het baantje waarop hij had gehoopt. Hij wilde minister van Buitenlandse Zaken worden, maar het werd ambassadeur in Caracas.
Hij was boos en gaf de schuld aan Laura Sarabia, kabinetschef en rechterhand van president Petro. Hij liet informatie lekken waaruit bleek dat Sarabia een probleem had met haar babysit. Haar nanny zou geld hebben gestolen en daarom zette Sarabia de arme vrouw aan een leugendetector in het presidentiële Paleis, een volkomen illegale actie. Nanny-gate was geboren, Sarabia moest aftreden en Benedetti had zijn wraak.
Benedetti dreigde ook een boekje open te doen over de financiering van de verkiezingscampagne aan de kust – hij zou onthullen waar 15 miljard peso’s vandaan was gekomen en wie dat geld op tafel had gelegd. En dat was niet de bakker om de hoek.
Een probleem in het wankele kabinet van Petro was, vanaf het begin, minister Irene Vélez, minister van Mijnbouw. Net als veel ander bondgenoten profiteerde ze ten volle van haar kwartiertje faam en macht. Ze gaf een overheidscontract aan haar (Nederlandse) verloofde, dat zag er niet best uit. En toen haar zoontje naar Europa wilde reizen, maar een handtekening miste, belde moeder Vélez bezorgd naar de douane en dwong de beambte haar zoon door te laten. Zo ging het vroeger. En zo gaat het nog steeds, onder de regering van de verandering.
En toen moest het mooiste nog komen. De beslissing van het OM, afgelopen week, om de zoon van de president, Nicolás Petro, te arresteren. Op verdenking van witwassen van activa en illegale verrijking.
De problemen van Nicolás Petro begonnen toen zijn ex-vrouw in een interview met het tijdschrift Semana onthulde dat Nicolás tijdens de campagne van 2022 een enorme som geld had opgehaald voor de verkiezing van zijn vader. Afkomstig van sponsors die zich graag wilden warmen aan de entourage van de (te verwachten) nieuwe president. Een deel van dat geld kwam niet op zijn bestemming terecht, want dat verdween in de zakken van Nicolás Petro zelf.
Een andere deel van het geld werd gebruikt om de politieke machinerie van de Petro-President campagne te smeren. Dat geld zou bovendien afkomstig zijn van personen met criminele antecedenten van smokkel en drugshandel, types zoals Santander Lopesierra, alias Hombre Marlboro en de notoire politicus-crimineel Turco Hilsaca, uit Cartagena.
En daarmee zijn we weer terug bij het verleden, jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw, toen het financieren van politieke campagnes door de drugsmaffia een beetje een nationale gewoonte was geworden. Voormalig president Ernesto Samper (1994-1998), nu een trouwe medestander van president Petro, moest bijna aftreden toen bewezen werd dat in zijn campagne miljarden peso’s terecht waren gekomen van het drugskartel uit Cali. Volgens Samper gebeurde dat allemaal achter zijn rug.
Wat is het gevolg van de arrestatie van Nicolás Petro voor de president zelf? Gaat hij nou vertellen dat hij van niks wist, dat die campagne aan de kust helemaal vanzelf ging en dat ook daar alles achter zijn rug om is gegaan? En de belangrijkste vraag: maakt het feit dat de president waarschijnlijk is gekozen met flink wat geld van illegale oorsprong zijn verkiezing zelf ook onwettig?
In ieder geval zijn de schandalen geen toeval. Het is een gevolg van het gebrek aan scrupules en een keihard opportunisme bij Petro en zijn handlangers: alles moet wijken voor de strijd om de macht. Petro wilde de verkiezingen winnen en het maakte niet uit hoe. Zo had zijn Historisch Pact talrijke valse accounts op Twitter die permanent laster tegen de andere kandidaten verspreidden om ze moreel te beschadigen.
De populariteit van Petro blijft ondertussen dalen. Daarom vertoeft Petro tegenwoordig liever in het buitenland dan in Colombia. In minder dan een jaar tijd heeft hij al 21 buitenlandse reizen gemaakt. Daar voelt hij zich beter, want merkwaardig genoeg, wordt hij daar nog steeds gezien als een visionair politicus en als een strijder tegen de corruptie. Een absurde paradox.
