Een paar jaar geleden deed ik een cursus in het SENA, een publieke onderwijsinstelling. Met name lageropgeleiden leren hier een vak, maar je kunt bijvoorbeeld ook een basiscursus ‘ondernemerschap’ volgen. Ik had net een tuinderij en wilde wat opsteken over het opstarten van een eigen zaak.
De lessen duurden een hele ochtend, dus er was voldoende tijd om ook sociaal te vertoeven met de medecursisten in de twee of drie pauzes tussen de lessen. De andere leerlingen waren allemaal jonge types, meestal uit een vrij laag sociaal milieu. Allemaal hadden ze de droom later succesvol te worden met een of andere handel of zaak.
Op een gegeven moment kwamen er twee met een fantastisch plan. Dat zou de toekomst zijn! Iedereen in de klas mocht meedoen. Je hoefde alleen je naam maar op een lijst te schrijven, een luttel bedrag geld in te leggen. Na verloop van tijd zou het geld je toestromen. Je hoefde verder niets meer te doen, je werd slapende rijk.
Ik had er helemaal geen zin in. Ik kende het systeem van de kettingbrieven nog van vroeger. Je moest een brief schrijven aan tien mensen en dan kreeg je er later honderden terug. Ik geloofde er niets van en deed er nooit aan mee.
Ik stopte al snel met de cursus (ondernemer zijn was niet echt aan mij besteed), maar moest nog vaak denken aan die types die met dat financiële pyramidespel waren begonnen. Waren ze rijk geworden? Waren ze inmiddels in de gevangenis terecht gekomen?
Het fenomeen van het financiële pyramidespel is in Colombia een hot item. In 2008 gingen er een paar grote bedrog-bedrijven over de kop. Een half miljoen Colombianen verloren het spaargeld van hun hele leven. Eigen schuld, dikke bult, dacht ik dan. Moet je maar niet zo hebberig zijn. Dat is de terechte straf voor mensen die liever niet werken en inderdaad, slapend, rijk willen worden.
Maar vorige week kreeg ik de schok van mijn leven. Zo’n 200.000 slachtoffers van de pyramidespelen hebben de staat aangeklaagd, want ze betogen dat die niet voldoende controle heeft uitgeoefend. Ze claimen in totaal een bedrag van 45,6 biljoen (twaalf nullen) pesos (ruim 13 miljard euro), wat neerkomt op de helft van de jaarlijkse begroting van het land Colombia. Mocht de eis succesvol zijn, dan gaat het land bankroet.
Achter deze schandalige rechtsclaim zitten een aantal maffiose advocatenbureaus, die er een sport van maken de staat aan te klagen. Dergelijke advocaten hebben geen enkele scrupules, kopen rechters om, kortom, bedienen zich van alle mogelijke middelen om hun doel – rijk te worden – te bereiken.
Met de slachtoffers van de pyramidespelen hebben ze weer een nieuwe clièntele gevonden. Ze zetten een advertentie in de krant, maken de slachtoffers lekker met de bedragen die ze kunnen verdienen, en uiteraard lopen hun kantoren vol.
De slachtoffers van de pyramidespelen doen voor de tweede keer een gok, nog duurder dan de eerste keer…
