Er is nog hoop voor de democratie, zo lijkt het ineens, na de verkiezingsavond van 29 oktober. Die dag waren er in Colombia regionale verkiezingen en in de 1102 gemeenten van het land werd een nieuwe burgemeester gekozen. Belangrijke uitslagen waren er in de hoofdstad Bogotá en de tweede stad, Medellín.
Op 15 september overleed Fernando Botero, wereldberoemd schilder en beeldhouwer en zonder twijfel de beroemdste plastisch kunstenaar uit de Colombiaanse geschiedenis. De ‘dikkertjes’ van Botero: volumineuze, opgeblazen, disproportionele figuren, daarmee is hij wereldwijd bekend geworden. Beelden van Botero staan op de beroemdste plekken ter wereld, zoals de Champs Elysees in Parijs, Park Avenue in New York, de Rambla in Barcelona, de Praça do Comércio in Lissabon en de Piazza della Signoria in Florence.
Andres Felipe Pérez was twaalf jaar oud, had terminale kanker en smeekte in een video aan de commandanten van de FARC-guerrilla om zijn laatste dagen met zijn vader door te mogen brengen. Die vader was politieagent José Norberto Pérez en die was een jaar ervoor ontvoerd door de guerrilla. De commandanten van de FARC waren niet gevoelig voor de smeekbede en de jongen stierf zonder zijn vader te zien, in december 2001. De wanhopige agent zelf werd een paar maanden later door de guerrilla doodgeschoten, toen hij het kampement waar hij werd vastgehouden, probeerde te ontvluchten.
Hoe ga je er als vrouw mee om als je lichaam niet functioneert zoals de natuur het gemaakt heeft? Als je niet kunt voldoen aan de verwachtingen van maatschappij? In de indringende roman Het teefje schrijft Pilar Quintana (1972) over de gevolgen van ongewenste kinderloosheid. Ook analyseert ze de pijn van verlaten worden. Het verhaal wordt verteld vanuit de derde persoon.
De Nederlandse Tanja Nijmeijer (1978) sloot zich in 2002 aan bij de guerrillabeweging FARC, toen de burgerloorlog in Colombia hevig woedde. In 2016 sloten FARC en de Colombiaanse regering vrede na lange vredesonderhandelingen waarbij Nijmeijer een belangrijke rol speelde. Vanaf 31 augustus draait de documentaire Tanja – Dagboek van een guerrillera in de bioscopen.
Een alleenstaande moeder vaart met haar vijfjarige zoontje een rivier af naar Bellavista, waar de vrouw jaren woonde. Wat maakt een vrouw tot een moeder? En waar is iemand geworteld? Deze vragen onderzoekt de Colombiaanse Lorena Salazar Masso (1991) in haar debuutroman De rivier is een wond vol vissen.
Onder progressief Colombia heerste euforie toen Gustavo Petro, voormalig guerrillero van de M-19, werd gekozen tot president van Colombia, een jaar geleden. Eindelijk een linkse president, een progressieve man aan de macht! Hoop dat er eindelijk iets zou veranderen in het land, meer rechtvaardigheid, de armen die hun deel zouden krijgen.
Een vrouw vaart met haar zoontje een rivier af, van Quibdó naar Bellavista. Zij is wit, hij is zwart. Ze heeft hem niet gebaard, maar is wel zijn moeder. Ze zijn onderweg naar de biologische moeder. Wat maakt een vrouw tot een moeder? En waar is iemand geworteld? Deze vragen onderzoekt Lorena Salazar Masso (1991) in haar debuutroman De rivier is een wond vol vissen. La Chispa interviewde haar via internet.
Die middag is er geschreeuw te horen in de buurt van de finca. Bevelen die worden gegeven, iemand die iets onverstaanbaars terug schreeuwt. De honden beginnen te blaffen. Ik steek de machete achter m’n broekriem en loop het bos in. Al snel ben ik bij de grens van de finca met die van de buren. Het prikkeldraad ligt op de grond, de palen zijn verrot. Verderop zie ik drie mannen met oranje gekleurde hesjes staan bij een geel statief met daarop een apparaat dat op een camera lijkt.
De Colombiaan Juan Gabriel Vásquez (Bogotá, 1973) is zonder twijfel een van de meest gelauwerde en succesvolle schrijvers van de hedendaagse Latijns-Amerikaanse literatuur. In zijn nieuwste boek De terugblik (Volver la vista atrás), geschreven tijdens de coronapandemie, vertelt hij over het leven van de cineast Sergio Cabrera (Medellín, 1950). Alles draait om de van oorsprong Spaanse familie Cabrera, die op een bijna ongelofelijk (in de letterlijke zin van het woord) manier wordt meegesleurd in de wilde wateren van de wereldgeschiedenis.
We zijn op weg naar La Cueva, de finca van mijn overleden zwager. Sinds hij dat zelf niet meer kan doen, gaan wij een of twee keer per maand langs om te kijken of alles oké is, om de opzichter te betalen en inderdaad, ook om te genieten van het buitenleven. Een paar dagen kunnen doorbrengen in de frisse lucht, met op de achtergrond het gefluit van de loros, de barranqueros en guacharacas, dat alles is de moeizame rit door een paar achterwijken en over de hobbelige zandweg, meer dan waard.
Wat betekent het om huis en haard te verlaten, op zoek naar een betere maar onzekere toekomst? Te verhuizen naar een land met een andere taal en cultuur? Over deze vragen schreef Patricia Engel de roman Een oneindig land (Infinite Country), over een familie die uiteengerukt wordt door (geïllegaliseerde) migratie, het lot van vele latino’s in de Verenigde Staten. La Chispa interviewde haar per e-mail.
We zijn op de finca van Sergio, voor het weekend, voor het eerst in ruim twee maanden tijd. Eigenlijk veel te lang, want het gras staat te hoog en de eerder geplante bloemen zijn al niet meer te zien door het snel oprukkende onkruid. Mijn zwager Sergio is nu precies twee jaar geleden overleden – het covid-virus kreeg hem te pakken, hij belandde op de IC en daar kwam hij niet meer uit.
Het is zo’n mooie openingszin die meteen nieuwsgierig maakt: “Het was haar idee om de non vast te binden.” ‘Haar’ is de vijftienjarige Talia, hoofdpersoon in de roman Een oneindig land van Patricia Engel. Talia ontsnapt uit een justitiële inrichting voor meisjes, die in de bergen ten noorden van Bogotá ligt, de hoofdstad van Colombia. Ze heeft haast want over een week moet ze in het vliegtuig naar de Verenigde Staten zitten.
De jubileumeditie van het festival– de vijftiende – vindt plaats van 23 maart t/m 1 april. Het speelt zich af in het Filmhuis Den Haag en het Theater aan het Spui. Ook op satellietlocaties in het hele land zijn films te zien. We tippen twee films uit Latijns-Amerika: El Equipo van Bernardo Ruiz en The Kings of the World van Laura Mora Ortega.
Colombia en Ecuador hebben een gezamenlijk waarschuwingssysteem opgezet om inheemse Awa-gemeenschappen te beschermen tegen aanvallen van gewapende groepen in het grensgebied tussen beide landen.
Veeteelt en niet cocaïne heeft de afgelopen vier decennia geleid tot de vernietiging van het Colombiaanse Amazonegebied, zo blijkt uit een nieuwe studie. Opeenvolgende recente regeringen hebben bezorgdheid over het milieu gebruikt om het opvoeren van hun oorlog tegen de groene struik te rechtvaardigen, maar het onderzoek toont aan dat in 2018 de hoeveelheid bos die werd gekapt om coca, het basisingrediënt van cocaïne, te verbouwen, slechts 1/60ste was van die voor vee .
Het cliché wil dat ouders niet hun eigen kind zouden hoeven te begraven. Precies hierover schrijft de Colombiaanse schrijver Tomás González (1950) in zijn roman Het broze licht. Hoofdpersoon is de 78-jarige Colombiaan David, een beeldend kunstenaar, schilder en schrijver. Het is 2018 en hij blikt terug op belangrijke gebeurtenissen uit zijn leven: het dramatische moment in 1998 toen zijn oudste zoon Jacobo er bewust voor koos om het leven te verlaten, en het verlies van zijn vrouw Sara, die twee jaar terug is overleden.
De dag die je wist dat zou komen. Dat er ooit óók een opera zou komen over het leven van Pablo Escobar. Want er waren al boeken (heel veel), tv-series (een paar), films (een paar), er is over hem gezongen, er zijn speciale Escobar-toers die de toerist meeneemt langs de belangrijke plekken uit zijn leven. Er is een Escobar-museum (copy right Escobars broer Roberto) en er is een hele hoop merchandising van het merk Pablo Escobar, van T-shirts tot de naam van biertjes en cafés.
Colombia heeft beloofd herstelbetalingen te doen aan de slachtoffers nadat het inter-Amerikaanse hof voor de rechten van de mens (IACHR) had geconcludeerd dat de staat de systematische uitroeiing van de linkse partij Unión Patriótica (UP) in de jaren tachtig en negentig toestond.
Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.
Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.
Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.