“Mijn vader was een computer, mijn moeder een schrijfmachine. Ik was een leeg schrift en nu ben ik een boek.” Dit is een typerende zin uit Mijn documenten van de Chileense schrijver Alejandro Zambra (1975). In het verhaal heeft de vader van de verteller een kantoorbaan met elektrische typmachine, de moeder is creatief en houdt van zingen.
Op 5 oktober 1988 spraken de Chilenen zich in een volksstemming uit tegen het aanblijven van generaal Pinochet als president. Daarmee eindigde de dictatuur, maar werd Chili nog geen volwaardige democratie. Chispa-redacteur Jan de Kievid maakte als internationaal waarnemer die spannende verkiezing mee. Nu binnenkort mogelijk weer een grote stap in democratische richting wordt gezet, vertelt hij zijn verhaal van de enerverende gebeurtenissen eind 1988.
Goede Vrijdag is voor veel Latijns-Amerikanen het begin van de Heilige Week, Semana Santa, een van de belangrijkste vrije weken van het jaar. Ook veel Chilenen maken zich op om de Paasdagen vrij te nemen en er op uit te trekken, zeker na twee jaar beperkingen vanwege de covid-pandemie. Op Paaseiland, Rapa Nui, valt echter nog niet zo veel te vieren. De afgevaardigde van het eiland in het Chileense parlement, Hotuiti Teao Drago, vroeg minister van Binnenlandse Zaken Izkia Siches eerder deze week om spoedige aandacht voor de situatie in zijn district.
Een halve eeuw na Salvador Allende heeft Chili met Gabriel Boric weer een uitgesproken linkse president. Beiden gelden als bruggenbouwers. Allende’s parlementaire weg naar het socialisme begon tijdens de Koude Oorlog, een tijd van linkse bewondering voor Cuba en gewapende strijd. Dat alles speelt nu veel minder. Ook zijn politieke partijen nu minder dominant. Absoluut anders is de feministische en ecologische oriëntatie van Boric’s regering. Allende had geen parlementsmeerderheid en Boric heeft die evenmin. Pas na goedkeuring per referendum van een nieuwe grondwet kan Boric links beleid gaan voeren, met opnieuw sterke rechtse tegenstand.
Er is een gezegde: ‘Klein dorp, grote hel’. Dat geldt zeker voor de gemeenschap in de roman De christus van Elqui van de Chileense schrijver Hernan Rivera Letelier (1950). Onderling geroddel en sociale controle houden – samen met de feodale machtsverhoudingen tussen bazen en arme mijnwerkers – de sociale verhoudingen in hun oneerlijke, ijzeren greep.
Op 11 maart is de radicaal-linkse Gabriel Boric aangetreden als de jongste president van Chili, een resultaat van de grote sociale protesten van afgelopen jaren. Boric leidt een ecologische en feministische regering, met voor Chili vrij weinig binding met partijen. Hij heeft ambitieuze plannen voor een socialer Chili, maar geen meerderheid in het parlement. Ook zijn er nare erfenissen van zijn rechtse voorganger Sebastián Piñera. Boric roept de Chilenen op om samen “de weg van de hoop te betreden”.
Op vrijdag 11 maart is Gabriel Boric geïnstalleerd als de nieuwe president van Chili. De inauguratie in hoofdstad Santiago was niet alleen het begin van een nieuwe, linkse, regeerperiode in het Zuid-Amerikaanse land, maar getuige de gastenlijst kan het evenement wel eens de start zijn van een wedergeboorte van nieuw-links in Latijns-Amerika.
Tot grote vreugde van de inwoners van Paaseiland keert een Moai-beeld na 152 jaar terug naar het Chileense eiland. Het Chileense ministerie van Cultuur zorgde vorige week voor het transport van het Paaseilandbeeld Tau vanuit het Nationaal Natuurhistorisch museum in de hoofdstad Santiago de Chile naar Paaseiland.
Op vrijdag 4 maart zal de Nederlandse auteur Jeroen Windmeijer (Delft, 1969) zijn nieuwe boek De Stenen Goden presenteren. Het verhaal speelt zich af op het mysterieuze Paaseiland. Het boek wordt uitgegeven door uitgeverij HarperCollins Holland. Samenvatting De...
Gabriel Boric, de linkse gekozen president van Chili, heeft zijn eerste kabinet aangekondigd, waarbij een meerderheid van de posten aan vrouwen wordt gegeven en een aantal aan voormalige studentenprotestleiders.
De omslag van de roman Erfgoed van Miguel Bonnefoy is treffend. We zien er een papagaai en een klein vliegtuig, met op achtergrond de Chileense hoofdstad Santiago en het Andesgebergte. Dat past goed bij deze familiekroniek, waarin de mateloze vogelverzamelaarster Thérèse en haar dochter Margot, een fervent vliegenier in vredes- en oorlogstijd, hoofdrollen vervullen. Ze behoren tot de tweede en derde generatie van een Franse familie in Chili. De man van de eerste generatie kwam daar alleen, berooid en toevallig tegen 1880 terecht, terwijl zijn achterkleinzoon bijna een eeuw later op de vlucht voor dictator Pinochet op zijn beurt alleen naar Frankrijk terugkeerde.
Fernando Pereira, de nieuw gekozen leider van het Uruguayaans Breed Front (Frente Amplio – FA) heeft zijn internationale agenda aangekondigd, waaronder ontmoetingen met de gekozen president van Chili, Gabriel Boric en met der Braziliaanse oud-president Luiz Inácio Lula Da Silva, wiens terugkeer naar het Planalto-paleis niet te stoppen lijkt.
Veel landen in Latijns-Amerika werden in het begin van de pandemie getroffen door stijgende Covid-19-sterftecijfers, terwijl het coronavirus in de hele regio woedde. Het tij is echter gekeerd in veel Latijns-Amerikaanse landen, waar de vaccinatiegraad hoger ligt dan die van landen in Europa en Noord-Amerika en het aantal doden helpt terugdringen.
Bij de tweede ronde van de parlementsverkiezingen op 19 december 2021 kozen de Chilenen de 35-jarige Gabriel Boric tot president. Die versloeg met 56 tegen 44 procent van de stemmen zijn recht-extremistische tegenstander José Antonio Kast. De opkomst was opvallend hoog: 56 procent, vooral door de deelname van veel nieuwe, jonge kiezers. Door gebrek aan een parlementaire meerderheid zal Boric het moeilijk krijgen om zijn sociale plannen te verwezenlijken. Hij steunt nadrukkelijk het maken van een nieuwe, democratischer en socialer grondwet.
Voormalig president van Chili en huidige Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties Michelle Bachelet gaf woensdag te kennen dat ze de linkse kandidaat Gabriel Boric zou steunen voor de presidentsverkiezingen van 19 december tegen de extreemrechtse kandidaat José Antonio Kast.
Zondag 19 december bepalen de Chilenen of de rechtse extremistische José Antonio Kast of de linkse radicale Gabriel Boric hun nieuwe president wordt. Deze tweede ronde is vooral een strijd tussen autoritair bestuur en democratie. Boric ligt voor in de peilingen, maar er kan nog van alles gebeuren. Chili bevindt zich met deze verkiezingen op een tweesprong. Het kan goed gaan in democratische en sociale zin, maar ook flink misgaan.
De Chileense president Sebastian Piñera heeft een historisch wetsvoorstel ondertekend dat het homohuwelijk legaliseert, enkele dagen nadat de maatregel door het Congres was goedgekeurd.
Met 27,9 procent van de stemmen is de rechtsextremistische José Antonio Kast de winnaar van de eerste ronde van de presidentsverkiezingen in Chili van 21 november. Hij wordt op de voet gevolgd door de radicaal-linkse Gabriel Boric met 25,8 procent. Opvallend is dat beide kandidaten, die doorgaan naar de tweede ronde op 19 december, niet behoren bij de twee grote blokken die sinds het einde van de dictatuur in 1990 altijd de presidenten hebben geleverd. De kandidaten van die blokken kwamen pas op de vierde en vijfde plaats. De rechtse Sebastián Sichel haalde 12,8 procent en de christendemocrate Yasna Provoste van het centrumlinkse blok 11,6 procent.
Duizenden tonnen aan onverkochte kleding, afkomstig uit de hele wereld, bedekken delen van de droogste plek ter wereld: de Atacama woestijn in Chili. Het gaat hierbij om kleding die op clandestiene wijze in de afgelegen woestijn van het Zuid-Amerikaanse land wordt gedumpt.
Voor het eerst sinds de sociale uitbarsting van eind 2019 kunnen Chilenen op zondag 21 november een nieuwe president en nieuwe parlementariërs kiezen. Door de onzekere en verwarrende omstandigheden valt de uitslag moeilijk te voorspellen. Nieuw en verontrustend is dat de extreemrechtse José Antonio Kast het goed doet in de peilingen.
Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.
Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.
Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.