Elk personage krijgt te maken met het onverwachte, zo lezen we op de omslag van de verhalenbundel Mond vol vogels van de Argentijnse schrijfster Samanta Schweblin (1978). Dat geldt ook voor de lezer. Want ook al gaat het over alledaagse situaties als scheiding, depressie, reizen, er is iets wat buiten de gewone orde valt.
Argentinië hield zondag 19 november de belangrijkste verkiezingen in zijn recente geschiedenis. De ultraliberale kandidaat van La Libertad Avanza, Javier Milei, is uitgeroepen tot winnaar van de verkiezingen en versloeg Sergio Massa, de peronistische kandidaat van Unión por la Patria.
Argentinië is gewend aan periodes van recessies, koersschommelingen, hoge inflatie, wanbetalingen en sterk fluctuerende armoede. Dat komt mede door wisselvallig financieel en macro-economisch beleid. Tijdens de huidige sociaaleconomische problemen rees de ster van econoom Javier Milei als verpersoonlijking van het anti-establishment. Op 19 november strijdt hij in de tweede ronde van de verkiezingen om het presidentschap in een nek-aan-nekrace met Sergio Massa van de regerende peronistische partij.
De uitzending was woensdagavond 1 november, maar kan op Uitzending gemist worden teruggekeken. In de laatste uitzending van dit seizoen vertelt de in Nederland woonachtige Ana haar verhaal. Tien jaar geleden werd middels DNA-onderzoek vastgesteld dat zij tot de zogenaamde roofbaby’s behoort. Haar beide ouders zijn tijdens de Videla-dictatuur vermoord. Haar moeder was vijf maanden zwanger toen zij werd gearresteerd. Op één klein berichtje kort na haar arrestatie werd nooit meer iets van haar vernomen. Haar dochter Ana is geadopteerd, iets dat zij pas op 36-jarige leeftijd te horen kreeg.
Op dinsdag 7 november is in de Openbare Bibliotheek Amsterdam de Argentijnse film Planta Permanente/The Lunchroom te zien. Onenigheid op de werkvloer en de manier waarop die wordt aangepakt zijn onderwerpen die in de film worden aangesneden. De film maakt duidelijk dat arbeidsconflicten geleidelijk aan minder zichtbaar zijn geworden, maar dat rechtvaardigheid nog altijd ver te zoeken is. De film wordt ingeleid door Saskia van Drunen, die in het artikel Tussen gerechtigheid en straffeloosheid de worsteling van Argentinië met het dictatoriale verleden belichtte. De vertoning van de film is een initiatief van het Instituto Cervantes en het Huelva Ibero-American Film Festival.
Anders dan verwacht heeft niet de extreemrechtse Javier Milei, maar de peronist Sergio Massa de eerste ronde van de Argentijnse verkiezingen gewonnen. Ze dingen allebei naar de stemmen van de verslagen rechtse kandidate Patricia Bullrich. Daarvoor moet vooral Milei zijn optreden flink aanpassen.
“De doden horen niet bij de levenden.” Of toch wel? De openingszin van de debuutroman Aarde eten van de Argentijnse schrijfster Dolores Reyes (1978) is stellig, maar in het verhaal lopen leven en dood en droom en realiteit door elkaar. Hoofdpersoon is een tiener – ze zit nog op de middelbare school – die woont in een van de slechtere buitenwijken van een grote stad. Wellicht Buenos Aires?
Drie kandidaten hebben kans de presidentsverkiezingen van 22 oktober te winnen: de linkse peronist Sergio Massa, de rechtse Patricia Bullrich en de rechtsextremist Javier Milei. De laatste domineert het nieuws met plannen als invoering van de dollar en vrije verkoop van wapens en menselijke organen. Door zijn opvallende optreden en doordat Argentijnen weinig meer verwachten van de traditionele partijen, zou Milei president kunnen worden.
Al veertig jaar worstelt Argentinië met het dictatoriale verleden. Vooral door de grote vasthoudendheid van mensenrechtenorganisaties zijn unieke resultaten geboekt bij de berechting van de mensenrechtenschenders. Ontkenners van de staatsterreur rukken echter op. Een van hen is Javier Milei, die kans heeft de presidentsverkiezingen van 22 oktober te winnen.
Javier Milei, een kansrijke extreemrechtse kandidaat bij de Argentijnse presidentsverkiezingen van 22 oktober, wil de peso vervangen door de Amerikaanse dollar. Dat is een risicovolle stap, met aanvankelijk zeker negatieve economische gevolgen en onzekerheid over wat er daarna gaat gebeuren. De kloof tussen werkenden in de formele en informele sector zal erdoor worden vergroot.
“Als je geen domme dingen doet als je jong bent, heb je niets om over te lachen als je oud bent.” Aldus Mafalda, het bekendste stripfiguur en cultureel erfgoed van Argentinië. Ze ziet eruit als het lieve buurmeisje dat nooit ouder wordt. Maar wacht tot ze haar mond opentrekt, achter haar onschuldige uiterlijk gaat een pittige dame schuil. De zesjarige rebel heeft een groot sociaal bewustzijn en een tegendraads geweten. Met haar volle bos donker haar en een strik is tegelijkertijd toegankelijk en eigenwijs.
Een derde van de Argentijnse stemgerechtigden is jonger dan 29. Deze groep haalt zijn informatie uit sociale media die worden gedomineerd door extreemrechtse groepen.
Basisgegevens van Argentinië
Volgens veel Argentijnen was alles vroeger beter. Scherpe politieke polarisatie, hoge inflatie en wijdverbreide corruptie zijn inderdaad niet fraai, maar daar staat veel tegenover. Veel Argentijnen zijn sterk gehecht aan democratie en zelden zijn misdaden van een dictatuur zo goed in eigen land berecht als hier. De macht van militairen en de katholieke kerk is ingedamd en vooral door een sterke vrouwenbeweging zijn homohuwelijk en abortus gelegaliseerd. Opmerkelijke punten als inleiding bij de Special.
Mijn naam is Fleur Hessing, geboren en getogen in Amsterdam, maar met Argentinië als tweede thuis. Ik heb de studie Latijns-Amerikaanse Studies (CEDLA, UvA) gedaan, nadat ik op mijn zestiende voor het eerst in San Juan, Argentinië was. Ik vond de mensen en de cultuur interessant en genoot van de gesprekken over politiek en economie. Graag wilde ik er meer over weten.
We zijn inmiddels wel wat gewend van de veelbesproken Argentijnse schrijfster Mariana Enriquez, waarvan eerder onder andere Dingen die we verloren in het vuur en Ons deel van de nacht in het Nederlands verschenen. De verhalenbundel De gevaren van roken in bed, die verscheen in 2009 en onlangs werd vertaald voor het Nederlandssprekende publiek, brengt ons weer terug in de bekende sfeer van horror, angst, duisternis en het vreemde dat meestal kenmerkend is voor het werk van Enriquez.
In Argentinië is Norah Lange een begrip en wordt zij ook vijftig jaar na haar dood nog gelezen. Bevriend met onder andere Jorge Luis Borges, is zij buiten de grenzen van haar geboorteland weinig bekend. Misschien komt daar met de vertaling van haar jeugdherinneringen nu verandering in. Aantekeningen uit een kindertijd smaakt naar meer.
Volgens de donderdag gepubliceerde index voor de tweede helft van vorig jaar verdient 8,1% van de Argentijnen niet genoeg om voedsel te kopen. Inflatie voorspelt een nog slechter 2023.
De jubileumeditie van het festival– de vijftiende – vindt plaats van 23 maart t/m 1 april. Het speelt zich af in het Filmhuis Den Haag en het Theater aan het Spui. Ook op satellietlocaties in het hele land zijn films te zien. We tippen twee films uit Latijns-Amerika: El Equipo van Bernardo Ruiz en The Kings of the World van Laura Mora Ortega.
Het hoofd van de regering van de autonome stad Buenos Aires en lid van de oppositie, Horario Rodríguez Larreta, stortte zich gisteren in de presidentiële race van Argentinië. Hij kondigde aan dat hij zal strijden om de kandidatuur van de centrumrechtse oppositiecoalitie Juntos tijdens de voorverkiezingen in augustus dit jaar.
Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.
Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.
Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.