In zijn vorige boek beschreef Pitou van Dijck vooral de teloorgang van het Amazonewoud. In zijn nieuwste boek draagt hij oplossingen aan om het tij alsnog te keren. Een immense opgave, want de helft van het Amazonewoud is al verdwenen en houtkap gaat door. Het is om moedeloos te worden, maar dat wordt econoom Van Dijck niet.
Vrijdag 20 januari is Xavier Albó op 88-jarige leeftijd overleden. Hij laat een grote sociale erfenis achter, zo verklaarden verschillende voormalige Boliviaanse presidenten bij het horen van het nieuws van zijn overlijden. De huidige president Luis Arce twitterde dat het leven van Albó liet zien dat revolutie en religie hand in hand kunnen gaan.
Het boek Omwegen. Naar het einde van de wereld van Karin-Marijke Vis (1968) en Coen Wubbels (1969) gaat over reizen van een andere orde. Letterlijk jarenlang trekken ze Zuid-Amerika rond met hun twintig jaar oude Toyota Landcruiser. Het is de overtreffende trap van reizen, zonder veel planning, met een ongekende vrijheid van niet weten waar en hoe lang ze ergens zijn en wie ze tegen zullen komen.
De Boliviaanse rechter Armando Zeballos verlengde afgelopen maandag met drie maanden de preventieve hechtenis die voormalig president Jeanine Áñez sinds maart 2020 uitzit voor de “Staatsgreep”-zaak.
De Boliviaanse president Luis Arce Catacora heeft dit weekend de ontdekking van grote gasreserves bevestigd waarvan hij hoopte dat ze het land aanzienlijke winsten zouden opleveren.
Goud, edelmetaal en juwelen zijn in de eerste acht maanden van dit jaar de belangrijkste exportproducten van Bolivia geworden, in totaal bijna zeven miljard dollar, aanzienlijk meer dan de 4.213,4 dollar in dezelfde periode in 2020, wat neerkomt op een stijging van 65,4%, volgens het officiële INE-bureau voor statistiek.
Hoog in het Andesgebergte van Bolivia loopt de Nederlandse student Luc stage bij de landbouwuniversiteit van Tiahuanaco, wanneer een jong kind dood wordt aangetroffen. Het is het derde gedode kind in een jaar tijd. Alles wijst op een rituele moord. Is dit een voortzetting van de bloedige religieuze rituelen die de Inca’s vroeger praktiseerden om Moeder Aarde, Pachamama, gunstig te stemmen? Of gaat het om een barbaarse moord? De spannende thriller De Offers van Jeroen Windmeijer (Delft, 1969) is een fascinerende zoektocht naar antwoorden over mensenoffers door de tijd heen.
Na een maand wandelen kwam Gonzalo Melgar vandaag aan in Cochabamba om een stop te maken op de route die hij te voet aflegt van Santa Cruz naar La Paz. Hij nam deze maatregel om aan de regering de bijdragen van het Pensioenfonds (AFP) terug te vragen.
Na een onderbreking van een jaar, met een interim-regering onder de rechts-conservatieve Jeanine Añez, is de linkse partij MAS opnieuw aan de macht in Bolivia. In oktober 2020 behaalde Luis Arce in de eerste verkiezingsronde 55 procent van de stemmen, waarmee hij de nieuwe president werd. Hij erfde een politiek verdeeld land met een kwakkelende economie en een diepe gezondheidscrisis. Hoe heeft hij in het eerste half jaar van zijn presidentschap deze problemen aangepakt?
De Mexicaanse revolutie van 1910 en de Boliviaanse van 1952 waren de grootste Latijns-Amerikaanse niet-socialistische omwentelingen van de twintigste eeuw. Naast overeenkomsten in achtergronden en maatregelen vertoonden ze aanzienlijke verschillen. Het revolutionaire proces en de rol van een leidende partij waren opvallend anders. Bij de landhervormingen kregen nieuwe landeigenaren in Mexico wat meer zekerheid dan in Bolivia. De Verenigde Staten keerden zich niet scherp tegen deze revoluties, maar kregen wel meer greep op Bolivia dan op Mexico.
Met regelmaat dook de term ‘buen vivir’, Spaans voor ‘goed leven’, op in toespraken van de toenmalige Boliviaanse president Evo Morales (2006-2019). Ook milieuactivisten verwezen regelmatig naar buen vivir als een manier van samenleven waarin mens en natuur gelijk zijn aan elkaar en waarin de natuur wordt gerespecteerd. Sinds de nadelige gevolgen van CO2-uitstoot toenemen en er wereldwijde klimaattops zijn om de uitputting van de aarde tegen te gaan, wint het idee van ‘goed leven’ aan betekenis. Wat houdt dit in en hoe werkt het in de praktijk van Bolivia?
Bolivia en eten, dan denk je al snel aan de aardappel, wel duizenden verschillende soorten. Maar er wordt meer verbouwd in dit land met drie klimaatzones, waardoor de keuken kan beschikken over een grote diversiteit aan ingrediënten. Toch is Bolivia nog weinig internationaal bekend vanwege zijn keuken of topkoks. In 2013 opende restaurant Gustu z’n deuren in La Paz, opgericht door de culinair ondernemer van een van ´s werelds toprestaurants, Noma uit Denemarken. Heeft dit tot nieuwe ontwikkelingen geleid in de Boliviaanse keuken?
In Bolivia brak in 1952 de eerste Latijns-Amerikaanse revolutie uit sinds de Mexicaanse van 1910. Onder druk van opstanden van mijnwerkers en (inheemse) boeren nam de revolutionaire regering ingrijpende maatregelen: algemeen kiesrecht, nationalisatie van tinmijnen, verdeling van land onder arme boeren en verplicht gratis basisonderwijs. Economisch was de revolutie geen succes, maar de sociale en politieke doorbraken droegen, direct of indirect, bij aan de maatschappelijke en culturele emancipatiestrijd van de inheemse bevolking. Die emancipatie is overigens nog lang niet voltooid.
Een levering bolhoeden in de verkeerde kleur, bestemd voor Engelse spoorwerkers werd door de toevoeging van twee kwastjes het icoon van de Boliviaanse Aymara en Quechua vrouwen. Als onderdeel van hun traditionele kleding staat het al bijna een eeuw voor een – modieus- statement.
Internationaal is er diepe verontwaardiging over de bosbranden in het Braziliaanse Amazonewoud. De extreemrechtse president Bolsonaro krijgt bakken kritiek over zich heen. Maar in buurland Bolivia voltrekt zich een vergelijkbare, stille ramp. In 2019 brandde meer dan zes miljoen hectare aan bos af, een gebied ter grootte van Nederland, Luxemburg en Vlaanderen samen.
Chola en cholo zijn namen waarmee de Boliviaanse Aymara en Quechuabevolking wordt aangeduid, meestal op denigrerende en discriminerende wijze. Met de opkomst van president Evo Morales, zelf met inheemse wortels, lijkt dit te veranderen. Vrouwen in traditionele kleding zijn minister, volksvertegenwoordiger, advocaat en journalist. Of worstelaar. De chola is cultureel erfgoed. Maar het racisme is er niet minder door geworden.
Elk land is wel ergens goed in of produceert of exporteert ergens het meeste van. Zo is Nederland bijna altijd wereldkampioen korfbal en consumeert men in Argentinië meer rundvlees per persoon dan elders. Bolivia heeft een ander wereldrecord: het is de grootste producent en exporteur van paranoten.
Bolivia probeert zich te wapenen tegen de nu al grote gevolgen van klimaatverandering. Door de bijzondere geografische en economische situatie zal klimaatverandering Bolivia bovengemiddeld hard raken, terwijl het arme land historisch maar weinig heeft bijgedragen aan de oorzaken ervan. Economische ontwikkeling door mijnbouw en andere vormen van extractivisme staat op gespannen voet met natuurbehoud. Veranderende weerpatronen dwingen de inwoners anders te leven. Daarbij putten ze uit eeuwenoude kennis en tradities.
Landen als Bolivia, Peru en Ecuador lijken op het eerste gezicht heel katholiek, maar de oorspronkelijke bevolking heeft daarin veel inheemse geloofsuitingen opgenomen: religieus syncretisme. Al eeuwen bestaat subtiel verzet, van kunstenaars en anderen, tegen de door de Spanjaarden opgedrongen godsdienst. Vicenta Mamani Bernabé, een Boliviaanse protestantse Aymaravrouw die theologie heeft gestudeerd, zoekt de verbinding tussen inheemse spiritualiteit en christelijke godsdienst, met aandacht voor de positie van vrouwen.
In de Boliviaanse grondwet staat het met zoveel woorden: het land zal nooit opgeven een uitgang naar zee op te eisen, “met soevereiniteit”. In de praktijk betekent dat dat het de provincie Litoral (‘kuststrook’) terug wil die het in 1884 verloor aan Chili na de zogenaamde ‘Salpeteroorlog’. Bolivia blijft aanspraak maken op het gebied, de huidige Chileense regio Antofagasta. Dit ondanks dat het land in 1992 een stukje kust van Peru cadeau kreeg.
Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.
Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.
Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.