De Venezolaanse dictator Nicolás Maduro kon dit jaar niet wachten tot december en heeft per decreet het kerstfeest vervroegd. In zijn eigen tv-programma zei hij: “Het is september, maar het ruikt al naar Kerstmis. En daarom ga ik dit jaar, als eerbetoon aan u, mijn landgenoten, uit dankbaarheid aan u, de vervroeging van Kerstmis afkondigen! Kerstmis begint! Kerstmis is aangebroken met vrede, geluk en veiligheid!”
De roman Een beetje geluk van de Argentijnse schrijver Claudia Piñeiro verscheen al in 2016 in het Nederlands, toen onder de titel De goedheid van vreemden, en is nu opnieuw uitgebracht. Het boek vertelt het ontroerende verhaal van een vrouw die na vele jaren terugkeert naar het land en de stad waar ze vandaan kwam. Zal men haar nog herkennen? En meer in het bijzonder: zal die ene persoon haar herkennen?
De laatste tijd gaat het in de media veel over een merkwaardige statistiek: het uitzonderlijk hoge aantal sterfgevallen onder buitenlanders in Medellín. De doodsoorzaak is variabel: van een mislukt experiment met drugs of een ‘gewone’ hartaanval op een hotelkamer tot de klassieke truc waarbij een goed uitziende maar criminele dame een jongeman oppikt, hem (net iets te veel) scopolamine toedient om hem daarna te beroven van zijn bezittingen.
Colombianen zijn gek van sport. Dat geldt zeker ook voor wielrennen. Traditioneel zijn ze sterk in de bergen, logisch gezien de geografie van het Zuid-Amerikaanse land. In de jaren tachtig was Lucho Herrera een grote naam, Nairo Quintana en Egan Bernal zijn de helden van nu. Onze correspondent Nico Verbeek – zelf ook wieleradept – verdiepte zich in de wielergeschiedenis van het land dat hij sinds 1996 als zijn thuis mag noemen. Het resultaat is het boek In de schaduw van het peloton. Van narco-sponsors tot de eerste Colombiaanse gele trui. La Chispa interviewde hem over dit mooie non-fictiewerk.
Hoe staat Chili erbij, ruim vier jaar na de sociale uitbarsting van 2019? Een doorbraak naar een rechtvaardiger samenleving is mislukt. Volgens de publieke intellectueel Álvaro Ramis blijven de Chilenen ”massaal bewust van de grote ongelijkheid en ontevreden met het neoliberale systeem, maar zien ze geen oplossingen op een sociale manier, maar alleen binnen het individualistische neoliberale kader”.
‘Brazil is not for beginners’ was een uitspraak van componist en muzikant Tom Jobim die niet uit de lucht kwam vallen. Ook het werk van de Braziliaanse schrijver Autran Dourado heeft voor de onbevangen lezer een gewenningsperiode nodig om er ten volle van te kunnen genieten. Dat geldt zeker voor zijn roman Het mensenschip, dat verscheen in 1961 (A barca dos homens)en nu is vertaald in het Nederlands. Zijn schrijfstijl is wervelend en veelkleurig – hij wordt geschaard onder de barokke literatuur – en de gemeenschap die hij beschrijft is veel complexer dan de schijn doet vermoeden. Even inkomen dus, daarna ontvouwt zich een meesterwerk.
Het gebeurde eind juni op een woensdag, om half vijf ‘s ochtends, kort nadat de eerste passagiers van de dag in de cabines van de Metrocable stapten. Een van die cabines, afkomstig van station Santo Domingo, botste bij aankomst op station Andalucía, bovenop de cabine ervoor. Hij raakte los van de kabel en kwam tien meter beneden op de grond terecht. En dus gebeurde waar vooral types zoals ik, behept met een extreme hoogtevrees, altijd bang voor zijn als ze in zo’n kabelbaan stappen.
80 jaar nadat in Guatemala de periode aanbrak die de “tienjarige lente” wordt genoemd, een periode ingeluid met het aantreden van de eerste democratisch gekozen president, de hervormer Juan José Arévalo, was daar in 2023 plotseling zijn zoon: Bernardo Arévalo. De zoon had onmiskenbaar het idealisme en gevoel voor sociale rechtvaardigheid van zijn vader geërfd maar hij liep al tegen de zestig toen hij politiek actief werd. Mogelijk wist hij te goed wat de huiveringwekkende gevolgen konden zijn.
Tot verassing van velen en tot frustratie van de zittende macht, die alles uit de kast haalde om hem tegen te houden – maar het was te laat – won Bernardo Arévalo de presidentsverkiezingen en werd hij begin 2024 geïnaugureerd. Voor veel Guatemalteken gloort er hoop, hoop op een nieuwe democratische lente.
Chili staat bekend als een relatief veilig land, maar heeft de laatste jaren te maken met een sterke toename van ernstige criminaliteit. Daarvoor zijn verschillende oorzaken. In het Zuiden van het land speelt de strijd om autonomie van de inheemse Mapuche, in het Noorden zijn Colombiaanse en Venezolaanse bendes actief. Intussen probeert president Boric het hoofd te bieden aan het geweld en de ontstane onrust.
Het is 24 januari 2022. Vergezeld door enkele teamgenoten uit zijn INEOS-ploeg gaat wielrenner Egan Bernal de drukke autoweg van Bogotá naar Tunja op om te trainen. De renners blijven op een kleine afstand van elkaar, want ze proberen het scenario van een tijdrit na te bootsen. Alleen, dit is de openbare weg en er is veel verkeer.
Dit jaar is er bij Holland Festival veel aandacht voor Brazilië.
De Nationale Federatie van Koffietelers rouwt om het verlies van zijn icoon Juan Valdez, wereldwijd het uithangbord van de Colombiaanse koffie. De man die hem verpersoonlijkte, Carlos Castañeda, stierf enkele weken geleden op 58-jarige leeftijd in de Las Vegas-kliniek in Medellín, waar hij herstelde van een hartoperatie.
Er is de laatste maanden nogal wat gesproken en geschreven over In augustus zien we elkaar, het postume werk van Gabriel García Márquez (1927-2014) of ‘Gabo’, zoals de Colombianen hem het liefst noemen. En dan gaat het maar zelden over de inhoud van deze novelle, maar vooral over het besluit om de ongepubliceerde tekst uiteindelijk toch als een sfinx uit de as te laten verrijzen.
Mijn naam is Mariela Miranda van Iersel, en zoals je uit mijn twee achternamen kunt afleiden, ben ik half Chileens en half Nederlands. Gemotiveerd door mijn ervaring als vrijwilliger in sociale integratieprogramma’s, vertrok ik in 2017 van het Chileense huis uit mijn kindertijd naar Nederland voor een interdisciplinaire bachelor in de sociale wetenschappen en economie. In de hoop verder te leren over maatschappelijke uitdagingen, en vooral ook dingen die ik dácht te weten in vraag te stellen, begon ik aan een master in ontwikkelingsstudies aan het International Institute of Social Studies (ISS). Deze opleiding hielp me de real-world uitdagingen die me aan het hart gaan te verbinden aan wetenschappelijke theorieën en beide verder te verkennen door middel van onderzoek.
Een bankmedewerker in Buenos Aires is zijn saaie bestaan beu en bedenkt een plan om de bank te beroven van exact het salarisbedrag dat hij van zijn werkgever zou krijgen als hij er tot zijn pensioen zou werken. Hij betrekt een collega bij het plan, maar er loopt natuurlijk van alles fout. Als toeschouwer begin je je af te vragen hoe zinvol je eigen werk eigenlijk is…. en of je ook niet zo’n stunt zou moeten uithalen.
In de periode voor de Tweede Wereldoorlog ontstonden in Chili verschillende nationaalsocialistische bewegingen: de MNS en de Chileense afdeling van de Duitse NSDAP, die erg populair was onder Duitse immigranten in het zuiden van Chili. De inlichtingendienst van de nazi’s in Berlijn (Sicherheitsdienst) maakte gebruik van deze sympathisanten bij het opzetten van een spionagenetwerk dat actief was op het hele continent.
Sinds begin 1974, toen de eerste nummers van de voorlopers van LA Chispa van de stencilmachines rolden, zijn Latijns-Amerika en de Cariben op het eerste gezicht onherkenbaar veranderd. In 2004 kennen bijna alle 22 belangrijkste landen een of andere vorm van democratie, al is de kwaliteit daarvan vaak mager. In strikte zin is alleen Cuba niet democratisch. Over socialisme en revolutie praat bijna niemand meer.
De special trappen we af met een overzicht van de jaren 1974 tot 2004: de eerste dertig jaar berichtgeving van La Chispa en haar voorgangers. In # 300 schreef Jan de Kievid een overzicht van de ontwikkelingen in die periode in ‘een conservatief continent met een revolutionaire reputatie’. Aan het begin van het nieuwe millennium leek een nieuw elan de kop op te steken. Meerdere presidenten beloofden hun volkeren een ‘nieuwe toekomst’ en een ‘nieuw ontwaken’. Weg met het verleden, weg met de armoede, achterstelling en ongelijkheid. In Mexico was het de nieuwbakken president Vicente Fox, in Peru was het Alejandro Toledo en in Venezuela, als eerste, Hugo Chávez. In een redactioneel in 2001 maakte La Chispa echter korte metten met deze prachtige vergezichten: ‘Een ex-manager van Coca-Cola, een econoom en een ex-militair; en dat moet de verbeelding aan de macht helpen?’
Op 16 maart vierde Madres de La Candelaria haar 25-jarig bestaan met een bijeenkomst in Museo Casa de Memoria in Medellín. De viering heette ‘Altijd woensdag om twaalf uur’, als eerbetoon aan hun wekelijkse protest in het atrium van de Nuestra Señora de la Candelaria-kerk in Medellín. Aanwezig waren leden van de organisatie en flink wat van de mensen die hen gedurende deze tijd hebben gesteund.
Het plantageproject waar je spaargeld in zit gaat failliet, de boot waarmee je toeristentrips uitvoert zinkt. Wat doe je dan? Van de nood een deugd maken, dat is de aanpak van de Surinaams-Nederlandse Tessa Leuwsha (1967) en haar Surinaamse partner Sirano Zalman. Samen varen ze het binnenland in met een oude garnalenboot, het avontuur tegemoet. Hun ervaringen tekent Leuwsha op in De wilde vaart. Op zoek naar de veerkracht van Suriname.
Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.
Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.
Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.