In oktober kiezen de Brazilianen wie er de komende vier jaar hun president zal worden. De polarisatie tussen links en rechts is groot. In een serie reportages en interviews met deskundigen ter plekke neemt Hans Veltmeijer de situatie in Brazilië onder de loep. In dit tweede artikel vertelt onderzoekster Vanessa Campagnac hoe ze haar samenwerking met de politie drastisch zag veranderen na de komst van Bolsonaro.
Op zondag 7 november 2021 gingen de Nicaraguanen naar de stembus en bezorgden de zittende president Ortega een klinkende overwinning. Of, klinkende overwinning? Velen in binnen- en buitenland erkenden de uitslag van de verkiezingen niet. En of de Nicaraguanen zo massaal naar de stembus gingen als Daniel Ortega claimde, valt ook te betwijfelen. Nicaragua-kenner Han Zwinkels was in het verdeelde en gewelddadige land ten tijde van de verkiezingen. Ook al zijn de verkiezingen al een aantal maanden geleden, zijn persoonlijke ervaringen zeggen veel over de manier waarop dit land geleid wordt: als het persoonlijke eigendom van dictator Daniel Ortega en zijn vrouw en vicepresidente Rosario Murillo.
Op 11 maart is de radicaal-linkse Gabriel Boric aangetreden als de jongste president van Chili, een resultaat van de grote sociale protesten van afgelopen jaren. Boric leidt een ecologische en feministische regering, met voor Chili vrij weinig binding met partijen. Hij heeft ambitieuze plannen voor een socialer Chili, maar geen meerderheid in het parlement. Ook zijn er nare erfenissen van zijn rechtse voorganger Sebastián Piñera. Boric roept de Chilenen op om samen “de weg van de hoop te betreden”.
In oktober kiezen de Brazilianen wie er de komende vier jaar hun president zal worden. Er zijn wat kandidaten van ‘de derde weg’, maar het is nu al een tweestrijd tussen de huidige rechtse president Jair Bolsonaro en oud-president Luiz Inácio Lula da Silva van de Arbeiderspartij. De polarisatie tussen links en rechts is groot. In een serie reportages en interviews met deskundigen ter plekke neemt Hans Veltmeijer de situatie in Brazilië onder de loep. Te beginnen met Francisco Gaetani, thans hoogleraar en eerder viceminister onder de regeringen Lula en Dilma Rousseff.
Zes jaar geleden maakten de Haïtianen zich vooral zorgen over de economische situatie. Bij een enquête kreeg gebrek aan veiligheid nog geen 10 procent van de stemmen. Maar blijkens een recent onderzoek houden bendegeweld, ontvoeringen en moorden, kortom veiligheid, de inwoners nu volledig in hun greep. Al het andere komt op het tweede plan. Intussen denken Haïtiaanse maatschappelijke organisaties en het buitenland verschillend over hoe de crisis moet worden aangepakt.
Sinds de verkiezing van Nayib Bukele tot president in 2019, heeft El Salvador te maken gekregen met een verdere uitholling van de rechtsstaat. Bukele beweert dat dit nodig is om de georganiseerde misdaad te bestrijden, zijn belangrijkste verkiezingsbelofte. Hoewel dat uitgangspunt op brede steun kan rekenen, zijn velen bezorgd over de manier waarop hij die belofte wil inlossen. Dit artikel is als opiniestuk geschreven door Juan Meléndez, directeur van het Salvadoraanse kantoor van het Nederlands Instituut voor Meerpartijen Democratie. Hij ziet dat de huidige democratische crisis ook mogelijkheden schept.
Museum De Pont in Tilburg heeft recentelijk een aantal werken verworven van de Colombiaanse kunstenaar Beatriz González (Bucaramanga, 1932). Deze werken zijn tot 6 februari te zien in het museum. Cargueros de Bucaramanga, een acht meter lang geschilderd fries van textiel uit 2006 maakt op indringende wijze het geweld in Colombia voelbaar. Thema´s als vermissing, migratie en collectieve rouw staan centraal in het werk van González en sluiten aan bij actuele ontwikkelingen in Colombia en de rest van Latijns Amerika.
Zondag 19 december bepalen de Chilenen of de rechtse extremistische José Antonio Kast of de linkse radicale Gabriel Boric hun nieuwe president wordt. Deze tweede ronde is vooral een strijd tussen autoritair bestuur en democratie. Boric ligt voor in de peilingen, maar er kan nog van alles gebeuren. Chili bevindt zich met deze verkiezingen op een tweesprong. Het kan goed gaan in democratische en sociale zin, maar ook flink misgaan.
De geschiedenis wordt meestal geschreven door of over machthebbers of winnaars. Slachtoffers komen pas aan het woord als ze zelf hun ervaringen opschrijven. Het was tot slaaf gemaakten echter veelal verboden te leren lezen en schrijven. Bovendien hadden Europese historici vaak moeite met mondelinge overlevering (‘oral history’). Daarom is veel Nederlands slavernijverleden nog steeds onderbelicht of onbekend, zoals de grote slavenopstand op Curaçao in 1795.
In een special over slavernij kan aandacht voor Haïti, het eerste onafhankelijke land in Latijns-Amerika en de eerste postkoloniale zwarte republiek ter wereld, niet ontbreken. Aan het einde van de achttiende eeuw inspireerde de leus “Vrijheid, gelijkheid en broederschap” de tot slaaf gemaakten van het toenmalige Saint-Domingue. Maar de Fransen zelf kwamen al snel terug op hun revolutionaire slogan. Met zijn boek over rassengelijkheid diende de Haïtiaan Anténor Firmin hen eind negentiende eeuw van repliek.
Voor het eerst sinds de sociale uitbarsting van eind 2019 kunnen Chilenen op zondag 21 november een nieuwe president en nieuwe parlementariërs kiezen. Door de onzekere en verwarrende omstandigheden valt de uitslag moeilijk te voorspellen. Nieuw en verontrustend is dat de extreemrechtse José Antonio Kast het goed doet in de peilingen.
Nooit eerder maakte La Chispa of voorganger Alerta een Special of een themadeel over slavernij. Dat werd hoog tijd, want slavernij kreeg meer dan vier decennia maar weinig aandacht. De laatste tien jaar was het wat beter, met name door de mooie boeken van vooral Surinaamse schrijfsters, die in La Chispa-redacteuren vaak enthousiaste recensenten troffen.
De koto is het traditionele kostuum dat Surinaamse vrouwen net na het afschaffen van de slavernij zijn gaan dragen. Toch wordt deze dracht ook geassocieerd met sociale rangorde. Maar de geheime boodschappen die via deze dracht wordt doorgegeven en het teken van vrijheid en verzet winnen het van de meer negatieve associatie.
Eind 1854 schafte de Peruaanse president Ramón Castilla de slavernij in zijn land af. Maar dit betekende nog niet het einde van de handel in mensen die onder mensonterende omstandigheden te werk gesteld werden. Slavenhandelaren en piraten stroopten de Stille Oceaan af, op zoek naar goedkope werkkrachten. Het betekende de ineenstorting van de cultuur en samenleving op Paaseiland.
Er wordt in Nederland vaak hevig gediscussieerd over het slavernijverleden. Over veel punten zijn onderzoekers het eens, op andere verschillen ze soms scherp van mening. Hoe groot was de rol van de Afrikaanse slavenhandelaren, hoe belangrijk was slavernij voor de Nederlandse economie en hebben slavenopstanden bijgedragen aan de afschaffing van de slavernij of die juist vertraagd? Een overzicht van de stand van het historisch onderzoek en de daarbij horende discussiepunten.
Nooit eerder kende Nederland zoveel publiciteit en discussie over slavernij als afgelopen maanden. In razend tempo verschenen interessante nieuwe boeken, publiceerden gemeenten de resultaten van onderzoek naar hun banden met de slavernij of gaven opdracht dat uit te zoeken. Burgemeester Femke Halsema bood excuses aan namens Amsterdam en in andere plaatsen werd daarover gediscussieerd. Veel grotere en kleinere musea organiseren tentoonstellingen over de slavernij, het Rijksmuseum voorop. Nakomelingen van ‘slaven’ mengen zich nadrukkelijk in de discussie, waarbij de nieuwe term ‘tot slaaf gemaakten’ steeds vaker wordt gebruikt. Dat doen wij nu bij La Chispa ook.
Een vermoorde president, een zware aardbeving, gevolgd door een tropische storm, en duizenden migranten op zoek naar een beter leven tegengehouden bij een grens. Gewapende bendes die een groot deel van de hoofdstad controleren. En nu nummer een op de lijst van landen met de meeste ontvoeringen per capita. Haïti heeft het zwaar te verduren. En toch zijn er mensen die geloven in een toekomst.
‘Ik ben de zoon van een admiraal, de broer van twee dode guerrillero’s en we waren allemaal communisten.’ Toen journalist Robert-Jan Friele (1978) deze uitspraak van de Colombiaan Eduardo Pizarro (1949) in een krantenkop las, liet deze hem niet meer los. Friele stuitte erop in 2012 toen hij zich voorbereidde op een interview met Pizarro, die toen ambassadeur in Nederland was. Friele tekende het fascinerende familieverhaal op in De Pizarro’s. Eén familie, drie generaties en honderd jaar strijd in Colombia.
Op 15 september zou tweehonderd jaar onafhankelijkheid van de Spaanse overheersing gevierd worden. Vanwege de derde coronagolf die Guatemala teistert, had de regering-Giammattei echter alle feestelijkheden afgeblazen. Ook voor veel Guatemalteken is er geen reden om feest te vieren. Zij vragen zich af of onafhankelijkheid in deze tijd wel iets betekent.
Journalist Patricio Fernández, onafhankelijk lid van de Constitutionele Conventie, beschrijft hoe in deze grondwetgevende vergadering scheidslijnen tussen politieke partijen en mensen worden doorbroken. Ze streven, zonder duidelijke leiders, naar een akkoord om Chili weer bijeen te brengen.
Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.
Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.
Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.