Fietsen door een Latijns-Amerikaanse stad is meestal geen goed idee, maar in Bogotá kan het. Daar wordt al jaren ‘gestreden’ voor meer fietspaden en elke zondag worden wegen in de stad voor auto’s afgesloten voor ‘Cyclovía’. Bogotá staat ook hoog op het lijstje van liefhebbers van graffiti. Hagar Jobse maakte een fietstour met gids Nico Malino langs de mooiste straatkunst en graffiti van de stad.
Dat gids Nico Malino van graffiti houdt, is direct duidelijk. Op zijn arm prijkt een tatoeage van zichzelf met een spuitbus in zijn hand. “Als tiener was ik al geïntrigeerd door graffiti”, vertelt hij, terwijl de vijftien deelnemers al met hun fiets klaar staan om aan de tour te beginnen. Tegenwoordig staat Bogotá in de top 10 van steden met de meeste graffiti ter wereld. Andere toppers zijn Berlijn en Bristol.
Malino geeft de Graffiti Tour nu al drie jaar: “Ik ben straatkunstenaar en fietsenmaker. In deze baan komen mijn passies samen.” Malino noemt zichzelf bewust geen graffitikunstenaar. “Graffiti-artiesten hebben als doel hun naam op zoveel mogelijk plekken te spuiten. Hun boodschap is vaak alleen begrijpelijk voor mensen uit het wereldje. Straatkunstenaars zoals ik maken kunst voor iedereen. Ik wil de stad gewoon mooier maken.”
Zuurstofgebrek
Fietsen door de Zuid-Amerikaanse metropool van negen miljoen inwoners is minder gevaarlijk dan je zou verwachten. Want met een wekelijkse autovrije zondag en 467 kilometer aan fietspad is Bogotá de meest fietsvriendelijke stad van Latijns Amerika. Twaalf jaar geleden besloten verscheidene groepen burgeractivisten dat fietsen dé oplossing moest zijn voor Bogotá’s verkeersprobleem. Het wegennetwerk was te klein voor de 1,5 miljoen auto’s in de stad en leidde tot dagelijkse opstoppingen, urenlange files en enorme luchtvervuiling. Na succesvolle fietscampagnes van verscheidene burgerfora, is de populariteit van fietsen in de Colombiaanse hoofdstad de afgelopen paar jaar enorm toegenomen.
De tour start in La Candelaria, het historische centrum van Bogotá en leidt ook langs brede wegen als de Calle 26 en door de wijken Teusaquillo en Tequendama. In La Candelaria zijn de straatjes smal en stijl. Dat Malino deze klimmetjes dagelijks doet, is duidelijk. Hij fietst razendsnel en de groep moet behoorlijk zijn best doen om hem bij te houden. Bogotá ligt op 2600 meter hoogte. Als je deze hoogte niet gewend bent, krijg je sneller last van zuurstofgebrek dan onze doorgewinterde gids.
Boven de Calle 26, de brede weg die naar het vliegveld leidt, hangt een dikke laag smog. Volgens de gids is dat iets van alledag en is fietsen met een frisse wind in de rug er in zijn stad niet bij. Langs de Calle 26 zijn ook de grootste schilderingen van de stad te vinden en dus maken we hier een paar stops.
Indianengezicht
Veel straatkunst heeft een politieke boodschap. Malino: “De meeste straatkunstenaars laten zich inspireren door de politieke en sociale situatie in Colombia. Het gaat vaak over de bescherming van de biodiversiteit, maar ook over de situatie van de inheemse bevolking in Colombia.”
De straatkunstenaar die zich de problematiek van de inheemse bevolking het meest aantrekt is de Colombiaan Guache. “Hij is een van mijn favoriete artiesten omdat hij een heel duidelijke Colombiaanse stijl heeft”, legt Malino uit. “De inheemse bevolking wordt vaak gedwongen hun grond te verkopen aan Amerikaanse of Canadese bedrijven. Guache stelt die problematiek aan de kaak.”
Even later stopt Malino voor een levensgrote en kleurrijke schildering van een indianengezicht. Malino: “Guache schildert altijd indianengezichten.” ‘Water is meer waard dan goud’, staat er in het Spaans naast de schildering geschreven. “Illegale mijnbouw is een van de grootste problemen van Colombia”, licht Malino toe. “Vaak wordt het water in het gebied waar de inheemse bevolking woont hierdoor vervuild.”
Schaars geklede dames
Het laatste stukje van de tour leidt door Santa Fé, de rosse buurt van Bogotá. “Wees hier extra alert”, zegt Malino tegen de groep. “Deze buurt is niet veilig. Fiets goed door, zodat je niet achter raakt op de groep.” Dat laat de groep zich geen twee keer zeggen, in een flink tempo fietsen de deelnemers langs de schaars geklede dames op de stoep.
Drie uur na aanvang eindigt de tour weer in la Candelaria. De zevenentwintigjarige Jon Simmons uit Berlijn is blij verrast. “Ik dacht dat het verkeer in Bogotá veel chaotischer zou zijn en dat je als fietser enorm op moet passen. Maar dat valt heel erg mee. Ik had wel last van de hoogte, maar voor de rest vond ik dit eigenlijk een hele relaxte fietstocht.”
Dit artikel verscheen eerder in de Vogelvrije Fietser
