Vrije tijd & Toerisme

Geheimtips in geplaagde en bruisende Olympische stad Rio

5 augustus 2016

Auteur: Hans Veltmeijer

Rio is even het centrum van de wereld

Hoewel Brazilië in een economische en politieke crisis verkeert, bruist Rio de Janeiro deze  weken als centrum van de wereld. Op vrijdag 5 augustus openen hier de eerste Olympische Spelen op Zuid-Amerikaanse bodem. Hoe staat de stad er voor en wat valt er te beleven voor de Olympische toerist?   

De toewijzingen van het wereldkampioenschap voetbal aan Brazilië in 2014 (met de finale in Rio) en de Olympische Spelen aan Rio in 2016 werden binnengehaald door toenmalig president Lula van de Arbeiderspartij. Het land leefde destijds op een roze wolk. Economisch ging het uitstekend en politiek was er geen vuiltje aan de lucht in het Brazilië van 2009. Maar ook Lula is inmiddels bij de grootschalige corruptieschandalen betrokken en zijn opvolgster en partijgenoot Dilma Rousseff is in een afzettingsprocedure beland wegens gesjoemel met begrotingscijfers.
Zij mag niet voor het oog van de wereld optreden als gastvrouw van ‘haar’ Spelen. Dat doet interim-president Michel Temer. Het was een pijnlijk moment voor Dilma, de openingsceremonie op 5 augustus. Op 9 augustus beslist de senaat of de afzettingsprocedure voortgezet wordt. Er kunnen middenin het sportfestijn dus zomaar verhitte demonstraties op straat plaats gaan vinden van voor- of tegenstanders van Dilma. Maar een indrukwekkende politie- en legermacht zal de deksel op de kookpot houden, net zoals dat twee jaar geleden tijdens het WK gebeurde, toen de hoerastemming al om was geslagen.

Vakantiegevoel

Van de zware beveiliging profiteren ook de vele inwoners die geen geld hebben voor een toegangskaartje voor de wedstrijden. “Het is heerlijk rustig met al die politie op straat, het voelt als vakantie”, beschrijft Apparecida Vieira de situatie. Zij woont in de buitenwijk Colégio die recent nog het strijdtoneel was van een drugsoorlog. Het duurde lang voordat er een Olympische sfeer doordrong in de stad. Cynisme over het geldverslindende project in een noodlijdende (financiële problemen alom) stad en deelstaat overheerste. Maar als het eenmaal zover is, omarmen de cariocas (inwoners van Rio) het sportfeest in hun Rio en jubelen ze vrolijk mee.

De grote sportevenementen hebben inmiddels de stadsvernieuwing en grote investeringen doen versnellen. Oude, verloederde centrumwijken werden gerenoveerd of omgetoverd tot moderne uitgaanscentra, favelas (sloppenwijken) werden ‘gepacificeerd’, musea opgeknapt en wegen, parkeerplaatsen en stadions aangelegd of grondig gemoderniseerd. De nieuwe sportcomplexen – waaronder Deodoro in een arm buitengebied – moeten straks sporttalenten faciliteren en sommige gebouwen worden omgetoverd tot openbare scholen, is het plan.

Met de Braziliaanse slag

Daags voor de start van de Spelen waren de voorzieningen nog niet allemaal in kannen en kruiken, maar dat is heel gewoon in Brazilië. Op het allerlaatste moment komt het wel weer goed. Net zoals dat gebeurde voor het WK voetbal in 2014, dat uiteindelijk vrij vlekkeloos verliep. De oplevering van de appartementen voor de sporters liet te wensen over, maar ook dat is niet verrassend voor wie het land een beetje kent. De afwerking bij bouwprojecten wordt met de Braziliaanse slag gedaan, een tikkeltje slordiger dan de Franse variant.

Dit deed de Australiërs al vertrekken naar hotels. Burgemeester Eduardo Paes van Rio bood hen daarop aan om kangoeroes in de tuin voor het appartement te laten huppelen, ‘zodat de Australiërs zich echt thuis zouden voelen’. Inmiddels zijn de Australiërs op hun schreden teruggekeerd en hebben zelfs al complimenten uitgedeeld aan de organisatie. De warmte en gastvrijheid van de Brazilianen veroveren uiteindelijk ieder volk.

De Nederlanders namen de onvolkomenheden op de koop toe en vlogen zelf technici in. Die stuurden vervolgens ploegen met Braziliaanse klussers aan. Het is ook een kwestie van wennen aan andere gebruiken. Want de douches zijn in Brazilië bijvoorbeeld altijd elektrisch, en dat ziet er niet zo veilig uit. In de toiletpot mag geen papier, anders verstopt de boel geheid. En uit de kraan komt gewoonlijk geen warm water.

Bezoek aan een favela

Dan is er natuurlijk altijd de straatboef die op de loer ligt. De misdaadcijfers zijn traditioneel hoog, maar de laatste jaren afgenomen in Rio en vooral toegenomen in het toeristische noordoosten van het land. Toch blijven de tips altijd actueel: oppassen geblazen, geen uiterlijk vertoon met waardevolle spullen en onder de mensen blijven. Een bezoek aan een favela kan, maar zonder begeleiding alleen aan een gepacificeerde – waar de staat de macht heeft heroverd op de drugsbazen. En dan nog is gezelschap van een bekende in de buurt aan te raden.

Buiten alle natuurlijke en culturele pracht die Rio de toerist biedt, zullen de bezoekers vooral onder de indruk raken van het goede humeur van de inwoners. Niet voor niets wordt Rio vrijwel jaarlijks gekozen tot de ‘meest solidaire stad ter wereld’. De carioca is in zijn drukke miljoenenstad nooit te beroerd voor een uitgebreid praatje, dolletje of (warrige) routebeschrijving.

Wie de stad tijdens de Spelen bezoekt, betaalt daarvoor een peperduur vliegticket. Zo werkt de markt nu eenmaal. Daarna kan de rechtstreekse vlucht met KLM voor een fractie van die prijzen worden gemaakt. Voor wie straks of later iets langer de tijd heeft om meer te zien dan het strand van Copacabana, het Suikerbrood en het Christusbeeld, hier zeven alternatieve tips.

1.    São Januário
De thuishaven van voetbalclub Vasco da Gama ligt in de volkswijk São Cristóvão, en wordt ‘bewaakt’ door de bekende maar ook beruchte favela Barreira do Vasco (de muur van Vasco). Aan de voet van de favela kun je rustig in een van de barretjes een biertje drinken op wedstrijddagen, supporters worden met rust gelaten. Het stadion is een waar museum van klassieke Portugese bouwstijl en kunst. De blauwwitte azulejos (tegeltjes) met scheepvaarttaferelen wijken niet voor vandalen of nieuwbouw. In het stadionrestaurant is de buffetlunch uitstekend en betaalbaar, met een ruime keuze aan Portugese wijnen.

2.    Feira de São Cristóvão
Ook in São Cristóvão bevindt zich het Centro de Tradições Nordestinas, de markt van de immigranten uit het noordoosten van Brazilië. In de overdekte hal staan honderden kramen met etenswaren, kleding en andere typische producten uit het noordoosten. In de barretjes en tijdens de shows klinkt Forró en wordt er intens gedronken, gedanst en geflirt. Soms met een ouderwetse messentrekkerij tussen jaloerse rokkenjagers als gevolg. In het weekend tot 20 uur geopend. http://www.feiradesaocristovao.org.br/

3.    Catete
In deze aangename wijk staat het prachtige Museu da República. Hier woonden de presidenten van Brazilië tussen 1897 en 1960, de periode dat Rio nog de hoofdstad van het land was. Het hoogtepunt van het bezoek aan het indrukwekkende gebouw is de slaapkamer waar Getúlio Vargas in 1954 een einde aan zijn leven maakte. Het museum herbergt ook een uitstekende bioscoop. Even verderop is een gezellig en levendig pleintje met terrasssen. Rua da Catete 153.  http://museudarepublica.museus.gov.br

4.    Reserva do Grajaú
Grajaú is een charmante middenklassenwijk in het noorden van de stad. Het heeft veel weg van de bekendere Zuid-Europees aandoende buurt Urca, in de Zona Sul. Oude villa’s staan zij aan zij met hoge appartementen die vanaf de jaren zestig zijn gebouwd.  De buurt kent verschillende pleintjes met barretjes en restaurants. Maar de grootste trekker is het kleine natuurreservaat op de berghelling. Hier lopen de aapjes in het rond en zijn de rijpe mango’s van de bomen te plukken. De ‘rots van Grajaú’ kan ook beklommen worden, lopend of via de route met pikhaken.  Rua Comendador Martinelli, 740. Grajaú. Gratis toegang en dagelijks geopend van 8 tot 17  uur.

5.    Museum van Oscar Niemeyer 
Voor het Museu de Arte Contemporânea de Niterói moeten we naar de overkant van de baai van Guanabara, naar buurstad Niterói. Alleen al het reisje hier naartoe is de moeite waard. Vanaf het totaal gerenoveerde Praça 15 vertrekken constant snelle boten naar het tegenover gelegen São Francisco. De oogverblindende sensuele lijnen van het zoveelste kunststukje van de op  105-jarige leeftijd overleden architect Oscar Niemeyer liggen op een steenworp. Het uitzicht vanuit het museum over de baai is een bonus.  http://culturaniteroi.com.br/macniteroi/

6. Floresta da Tijuca
Het treintje naar het Christusbeeld voert ook door dit grootste stedelijke regenwoud ter wereld. De cariocas komen echter meestal via een van de andere zeven ingangen  het oerwoud binnen. Om te joggen, te klimmen of te picknicken. Neem de entree bij Cascatinha de Taunay, de waterval, en laat de broodjes maar thuis is ons advies. Bestel een feijoada (zwarte bonenschotel) met een caipirinha op het terras van het uitstekende restaurant, bij de parkeerplaats en aan de waterval. Voor de wandelaars zijn de mogelijkheden groot, zoals de spectaculaire klimpartij (zonder klimhaken) naar de duizend meter hoge Pico da Tijuca. Toegang tot het Parque Nacional da Tijuca is gratis. Dagelijks geopend van 8 tot 18 uur.

7. Uitgaan en cultureel rondje 
De toeristen houden zich voornamelijk op in de Zona Sul, waar wijken als Copacabana en Ipanema liggen en de mooie stranden zich aaneenrijgen. Hier zullen ook non-stop muziekshows, het Holland Heineken House (in Ipenema) en Olympische feesten zijn. Feesten kunnen ze als de besten, de cariocas. Het uitgaan is nog leuker en vooral sfeervoller in de wijk Lapa, het uitgaanscentrum in het oude stadscentrum. Dit gebied herbergt ook de grote culturele schatten. Op loopafstand en tussen het winkelen door, bezoek je het prachtige en onlangs gerenoveerde Theatro Municipal (één van de mooiste gebouwen van Rio), het Centro Cultural do Banco do Brasil, het Museu das Belas Artes en de Candeláriakerk. Op het gerenoveerde Praça Mauá is het gloednieuwe Museu do Amanhã (het museum van de toekomst) een eyecatcher.

Deze bijdrage is onderdeel van de ‘Brazilië-special’ zomer 2016.

Foto's: Hans Veltmeijer

Gerelateerde berichten

agsdix-null

Politiek & Maatschappij

agsdix-null

Kunst & Cultuur

agsdix-null

Vrije tijd & Toerisme

agsdix-null

Economie & Ondernemen

agsdix-null

Milieu en Natuur

agsdix-null

Onderzoek & Wetenschap

Blijf op de hoogte

Adverteren op onze website?

Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.

Ontvang onze nieuwsbrief

Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.

Volg ons op social media

Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.

Share This