Geen grote conferenties over Latijns Amerika in Nederland, maar wel debat. Vier organisaties organiseerden op 4 juni een virtueel debat tussen deskundigen, niet toevallig getiteld ‘Corona in Latijns-Amerika. Implicaties voor onze relatie met de regio’. Belangstellenden konden hierbij inloggen en bijna driehonderd deden dat ook. La Chispa-redacteur Frank Bron was een van hen en raakte enthousiast over dit eerste virtuele Latijn Amerikadebat.
Het eerste debat in deze serie was in oktober vorig jaar, toen nog niemand van covid-19 gehoord had. Logisch dat dit tweede debat in het teken van corona stond, hoewel veel meer onderwerpen de revue passeerden. Zo hoorden de deelnemers CNV Internationaal-directeur Marit Maij helder uitleggen hoe sterk Nederland verbonden is met Latijns Amerika door onze investeringen in bijvoorbeeld de Peruaanse mijnbouw. Helaas moest ze constateren dat internationaal sociaal verantwoord ondernemen steeds vaker beschouwd wordt als ‘nice to have’ in plaats van ‘need to have’. Ze maakte zich ook terecht zorgen over de veiligheid van vakbondsactivisten in de regio.
Armoedevermindering tenietgedaan
Meer investeren in duurzame productieketens was ook één van de aanbevelingen van Barbara Hogenboom, directeur van het universitaire Latijns Amerika-instituut CEDLA, aan het einde van haar goed voorbereide maar sombere analyse. De regio is zwaar getroffen door de pandemie met nu al 40 procent van alle corona-doden wereldwijd. Dat geldt vooral voor Brazilië en dan met name São Paulo en Manaus, en dan is volgens Hogenboom ook nog sprake van onderrapportage. De armoedevermindering van de afgelopen dertien jaar wordt in één jaar tenietgedaan door de coronacrisis. Hogenboom sprak haar zorg uit dat we opnieuw een verloren decennium zullen krijgen, net als in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Ze riep Nederlandse organisaties daarom op om Latijns-Amerikaanse organisaties actief te ondersteunen in deze zware tijden, maar gaf toe dat veel partnerschappen de afgelopen jaren verzand zijn.
Marijke Zewuster, hoofd Emerging Markets bij het Economisch Bureau van ABN AMRO, was evenmin optimistisch met een voorspelde gemiddelde economische krimp van 8 procent voor Latijns Amerika als geheel dit jaar. Volgens Zewuster is het continent zwaarder getroffen dan andere delen van de wereld door de slechte economische startpositie en de afhankelijkheid van de export van grondstoffen. En nu is de vraag naar die grondstoffen ingestort. “Voorlopig zal het crisisgevoel overheersen” en dat heeft volgens haar duidelijke analyse te maken met lage investeringen, de eenzijdige economische structuren, de slechte infrastructuur en zwak onderwijs als onderliggende oorzaken van de huidige crisis, verergerd door de wereldwijde coronacrisis.
Duurzame productieketens
Daarna haakte ook D66 Tweede Kamerlid Achraf Bouali aan, uiteindelijk gewoon via de telefoon. Hij noemde een aantal positieve ontwikkelingen in de regio. Zo wordt binnenkort Costa Rica als vierde Latijns-Amerikaanse land lid van de club van rijke, democratische landen met stabiele economieën, de OESO, na Mexico, Chili en kort geleden Colombia. Bovendien vond Bouali het winst dat de militairen nu in de kazernes zitten – maar dat ‘nieuws’ is al dertig jaar oud. Ondanks zijn enthousiasme en optimisme, kon ook hij niet ontkennen dat de Nederlandse politieke belangstelling voor de regio beperkt is, en dat het de Europese Unie niet gelukt is een handelsovereenkomst met de MERCOSUR-landen af te sluiten.
Tenslotte kwamen het aanhoudende geweld tegen vrouwen in de regio en het belang van eerlijke berichtgeving aan bod. Het debat werd besloten met aanbevelingen over wat Nederland kan doen. Investeren in duurzame productieketens bijvoorbeeld, en actief blijven samenwerken met organisaties die zich inzetten voor mensenrechten, onderwijs voor meisjes, het maatschappelijk middenveld en versterking van de democratie.
Moderator Heleen Schrooijen van het Nederlands Instituut voor Meerpartijen Democratie (NIMD) leidde de bijeenkomst online in goede banen en kondigde alvast aan dat er zeker een vervolg komt op deze bijeenkomst en gericht op specifieke thema’s en landen. Zij riep geïnteresseerden op de websites van de organisatoren CEDLA, CNV International, mensenrechtenorganisatie Impunity Watch en NIMD, in de gaten houden.
Foto: Rafael Urdaneta Rojas / Pixabay
