Politiek & Maatschappij

Uiteenlopende werelden en overtuigingen leren samenleven

10 september 2021

Patricio Fernández

Nieuwe dynamiek in de Constitutionele Conventie

Tussen de 155 leden van de Constitutionele Conventie, die een nieuwe grondwet voor Chili ontwerpt, ontwikkelt zich een nieuwe dynamiek. Vooral door de aanwezigheid van veel onafhankelijke leden worden scheidslijnen tussen politieke partijen doorbroken. Dit beschrijft Patricio Fernández, een bekende Chileense journalist, schrijver en politiek commentator. In 1998 startte hij met weekblad The Clinic, genoemd naar het ziekenhuis in Londen waar ex-dictator Pinochet dat jaar op verzoek van de Spaanse politie werd gearresteerd. The Clinic is een deels satirisch blad met humor, columns en achtergrondartikelen, kritisch over Pinochet en rechts, maar ook over links. Fernández werd afgelopen mei gekozen als lid van de Conventie, als onafhankelijke op de lijst van centrumlinkse partijen. Hieronder een deel van zijn artikel in internetdagblad El Mostrador van 5 september 2021.

“Vorig week stemden we over de normen en principes die ons als leden van de Commissie voor Communicatie en Transparantie belangrijk leken om aan het Reglement van de Constitutionele Conventie toe te voegen. Tot nu toe heeft de Conventie z’n tijd besteed aan de fysieke en normatieve voorwaarden voor een discussie over de inhoud van de grondwet, die in oktober zal beginnen. Ondertussen is er nog veel meer gebeurd.”

Lachen & de zeis

In het oude parlementsgebouw in Santiago waar de Conventie bijeenkomt, en ook in de hotels waar de leden van de Conventie uit de provincies verblijven, leerden we samen te leven als vertegenwoordigers van uiteenlopende werelden en overtuigingen, en in grote meerderheid zonder politieke ervaring. Veel zaken zijn veranderd sinds de Conventie op 4 juli begon. Personen die tot voor kort elkaar uit de weg gingen, staan nu samen te roken op de binnenplaatsen. Aan de lunchtafels worden gesprekjes gevoerd die in de plenaire vergadering onvoorstelbaar zijn, doorspekt met vrijheden en subtiliteiten die de meerderheid in het openbaar liever verborgen houdt: inheemsen die twijfel uiten of andere oorspronkelijke volken in werkelijkheid wel bestaan, feministen die over hun eigen uitwassen lachen, onafhankelijken van de rechtse lijst Chile Vamos die tekeer gaan tegen het fanatisme van bepaalde collega’s uit dezelfde politieke groep, linksen die bezorgd omdat ze overtuigd zijn dat de echte strijd de komende tijd binnen hun eigen sector zal plaatsvinden, én toonaangevende gezichten van de sociale opstand van oktober 2019 die nu hun kameraden van die opstand uitjouwen en bedreigen.

Hier binnen de Conventie bestaat de Lijst van het Volk (vertegenwoordigers van die opstand die leidde tot het opstellen van een nieuwe grondwet) niet meer. En Apruebo Dignidad, de lijst van radicale linkse partijen, evenmin. Er zijn geen vanzelfsprekende leiders. Zelfs Elisa Loncón, voorzitster van de Conventie, die aan het begin de grote democratische wending daarvan symboliseerde, werd in de loop der weken even oneerbiedig beoordeeld als de anderen. De sociale uitbarsting van oktober 2019 was een grote opstand tegen het gezag. Er waren geen leiders of partijen die de leiding hadden, en ook geen idee van een nieuwe elite die de verachte oude zou vervangen. Integendeel, de zeis was altijd gereed om degene te onthoofden die pretendeerde de leiding te nemen.

Duizend tegenstellingen

Het grondwetgevend proces is een raar beest. Hier wordt in de werkelijkheid niet alleen de routekaart het Chili van de komende decennia getekend, maar ook de nieuwe politieke kaart die deze tocht zal begeleiden. Zij die kwamen met het idee om de leiding te nemen, hebben hun ambities gefrustreerd gezien. Er zijn geen leiders of bemoeiallen die alleen de gebeurtenissen kunnen sturen. Degenen die het meest op structuren gericht zijn, vinden dat moeilijk te begrijpen, maar wat hier gebeurt is geen cursus over wetgeving. Het gaat niet om een vergadering van wijzen – dat is duidelijk – maar om een sociale, culturele en emotionele verzameling mensen van een gefragmenteerd land dat op zoek is naar een akkoord om weer bijeen te komen. Wie dit van binnenuit beleven, weten dat het ondenkbaar is dat zo’n akkoord van bovenaf wordt opgelegd…

Bij de gevoeligheden van links wordt de discussie duidelijk tussen degenen die hun identiteit benadrukken – meestal slachtoffers van concrete misbruiken die zich als rechthebbenden opstellen – en degenen die oplossingen zoeken via de institutionele weg, terwijl ze weten dat ieder handelen ook een andere kant heeft. Zo kent de strijd tegen de leugen het opleggen van een waarheid; de verdediging van de marginale de heiligverklaring van het marginale; het redden van het gemeenschappelijke de minachting voor de individualiteit. Terwijl in het begin de getuigenisstemmen een bijna onbetwistbare invloed uitoefenden, kreeg – met het voorbijgaan van de dagen en het verliezen van de zuiverheid – het idee van een brede democratische en progressieve bedding meer kracht of minstens gezag: meer gericht op de toekomst dan op het verleden…”

Fernández werd zich ook bewust van “de enorme afstand tussen hoe iemand in de media verscheen en degene met wie ik een praatje maakte bij het handen wassen. De eerste, een luidruchtige en naar buiten gerichte revolutionair, overstelpt met ringen en piercings, altijd klaar om iemand woedend aan te klagen, en de tweede, meer intieme, een verlegen jongere, breekbaar en hartelijk…. En in plaats van naar de hemel te schreeuwen, denk ik aan de duizend tegenstellingen die ons omringen, de oneindigheid van de geheimen en leugens die de meest droevige waarheden van dit land omhullen, aan de dwaasheid die ons overspoelt en de compassie die we verdienen…”

Vertaald en ingekort uit El Mostrador door Jan de Kievid

Gerelateerde berichten

Democratie in Latijns-Amerika niet langer vanzelfsprekend

Democratie in Latijns-Amerika niet langer vanzelfsprekend

Afgelopen jaar is de wereld weer iets minder democratisch geworden en in Latijns-Amerika is de terugval het grootst. Dat komt met name door de scherpe daling van het democratiegehalte van een aantal Midden-Amerikaanse landen. Van het idee van twintig jaar geleden dat de democratie in Latijns-Amerika vrij stevig was verankerd, is weinig meer over. Zo blijkt uit de Democracy Index 2023.

Lees meer
Uitzending Spoorloos 1 november over geroofde Argentijnse baby’s

Uitzending Spoorloos 1 november over geroofde Argentijnse baby’s

De uitzending was woensdagavond 1 november, maar kan op Uitzending gemist worden teruggekeken. In de laatste uitzending van dit seizoen vertelt de in Nederland woonachtige Ana haar verhaal. Tien jaar geleden werd middels DNA-onderzoek vastgesteld dat zij tot de zogenaamde roofbaby’s behoort. Haar beide ouders zijn tijdens de Videla-dictatuur vermoord. Haar moeder was vijf maanden zwanger toen zij werd gearresteerd. Op één klein berichtje kort na haar arrestatie werd nooit meer iets van haar vernomen. Haar dochter Ana is geadopteerd, iets dat zij pas op 36-jarige leeftijd te horen kreeg.

Lees meer
agsdix-null

Politiek & Maatschappij

agsdix-null

Kunst & Cultuur

agsdix-null

Vrije tijd & Toerisme

agsdix-null

Economie & Ondernemen

agsdix-null

Milieu en Natuur

agsdix-null

Onderzoek & Wetenschap

Blijf op de hoogte

Adverteren op onze website?

Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.

Ontvang onze nieuwsbrief

Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.

Volg ons op social media

Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.

Share This