Gewelddadig incident brengt scheuren binnen regeringspartij aan het licht
De toekenning van huisarrest aan de Venezolaanse oppositieleider Leopoldo López – die zaterdag de gevangenis in hoofdstad Caracas heeft verlaten – heeft een nieuwe fase ingeluid voor de protesten tegen de regering van Nicolás Maduro. De president wilde hiermee de golf aan protesten indammen die al meer dan honderd dagen duurt. Maar de oppositie voert de druk op de regering alleen maar op en eist de vrijlating van alle politieke gevangenen.
Het is een van de eisen van de Mesa de Unidad Democrática (MUD), een coalitie van de belangrijkste oppositiepartijen, die de oproep van de regering voor verkiezingen van leden voor een grondwetgevende vergadering – die zijn gepland op 30 juli – wil tegengaan.
De oppositie kwam zondag opnieuw bijeen in Caracas, waar ononderbroken manifestaties worden gehouden sinds eind maart, toen de regering besloot het parlement – waar de regeringspartij in de minderheid is – buitenspel te zetten. De leden van de oppositie en sympathisanten van de MUD willen aantonen dat de sociale druk intact is gebleven en dat ze geen genoegen nemen met de vrijlating onder huisarrest van López. De oud-burgemeester van de gemeente Chacao (Caracas) vroeg zaterdag om de voortzetting van de strijd en verzekerde dat hij niet zal opgeven. “Ik herhaal mijn belofte aan het volk van Venezuela om te blijven strijden tot we vrij zijn.”Zijn boodschap werd voorgelezen door Freddy Guevara, een vooraanstaand lid van zijn beweging Volontad Popular (Wil van het volk).
Chavismo
Die strijd houdt een directe eis in: dat president Maduro toegeeft en het eens wordt om alle politieke gevangenen vrij te laten als voorwaarde om een nationale dialoog op gang te brengen. “In Venezuela zouden geen politieke gevangen mogen bestaan. Leopoldo is nu thuis, hij is sterk en stabiel, maar denkt veel aan alles wat hij heeft meegemaakt in de gevangenis van Ramo Verde, waar hij het heel zwaar heeft gehad”, aldus Lilian Tintori, de vrouw van López.
Het Openbaar Ministerie heeft zich bij dit verzoek aangesloten, onder leiding van Luisa Ortega Díaz (foto) die de hoogste vertegenwoordiger is geworden onder kritische aanhangers van het chavismo. Het ministerie heeft gevraagd om een herziening van de opgelegde straffen aan drie oppositieleiders: de burgemeesters Antonio Ledezma en Daniel Ceballos en de activist Lorent Gómez Saleh.
De kans dat de spanning de komende weken zal verminderen lijkt echter klein, vanwege de politieke gebeurtenissen die op de agenda staan. De regering begon afgelopen weekend met een verkiezingscampagne voor het kiezen van de leden voor een nieuwe Nationale Grondwetgevende Vergadering op 30 juli. De oppositie is hiertegen, omdat er spelregels worden gevolgd die gunstig zijn voor de regering. Zelfs binnen de regeringspartij willen kritische aanhangers van het chavismo, onder leiding van de opstandige openbare aanklager Ortega Díaz, deze verkiezingen verhinderen, omdat het volgens hen verraad is aan de nalatenschap van ex-president Hugo Chávez.
Volksraadpleging
In deze context houdt de oppositie aankomende zondag 16 juli een volksraadpleging waarbij de bevolking van Venezuela zich kan uitspreken over deze verkiezingen, waarbij ze een groot aantal mensen hoop te mobiliseren. Hiervoor gaat ze de straat op, tussen het verkeer. “We roepen alle Venezolanen op om maandag tussen 12 en 14 uur een ‘slag te slaan’ met spandoeken over het consultatieproces op zondag 16 juli”, aldus parlementslid Juan Andrés Mejía van de MUD. Hij legt uit dat er gestemd zal kunnen worden tussen zeven uur ’s morgens en vier uur ’s middags. Er zullen 1.933 “stembureaus” geopend worden en er zal ook gestemd kunnen worden vanuit 220 steden in het buitenland.
Op het stembiljet zullen drie vragen staan. Naast het aangekondigde grondwetgevende proces zal de oppositie vragen stellen over welke rol de ambtenaren en het leger volgens de Venezolanen zou moeten spelen, en over de vernieuwing van de openbare instellingen. De leiders van de MUD zijn vastbesloten om door te gaan met deze volksraadpleging, hoewel de regering heeft verzekerd dat het een niet legitiem referendum is.
Scheuren
De confrontatie tussen beide partijen bereikte afgelopen week een hoogtepunt toen stoottroepen van de regering probeerden de oppositie te intimideren door het parlement binnen te vallen, waarbij parlementsleden gewond raakten en ook bezoekers die op de herdenking van de onafhankelijkheid van Venezuela waren afgekomen.
Dit gewelddadige incident toonde echter aan dat de scheuren binnen de regeringspartij steeds duidelijker worden. De aanval op het parlement werd internationaal vrijwel unaniem veroordeeld en verenigde de stemmen van degenen die het oorspronkelijke chavismo willen herstellen met die van de sympathisanten van de oppositie. Meerdere ex-ministers van de voormalige regering-Chávez haastten zich afstand te nemen van de ruziezoekers die het parlementsgebouw binnenkwamen, gewapend met stokken en messen.
De strijd om de symbolische erfenis van ex-president Chávez blijkt een beslissende rol te spelen binnen de sectoren die verbonden zijn met de voorgaande regeringen. Hun eisen komen steeds vaker overeen met die van de oppositie, die naast de vrijlating van de politieke gevangenen vraagt om vrije algemene verkiezingen, de volledige erkenning van het parlement en het openen van een kanaal voor humanitaire hulp waardoor voedsel en medicijnen het door een zware economische crisis getroffen land in kunnen komen.
Vertaald en licht bewerkt uit het Spaans door Wim Hardeman
