Dit is het tweede deel van een serie verhalen van Hans Zwinkels* over het alledaagse leven in Nicaragua. Alle namen zijn gefingeerd, want journalisten zijn niet welkom onder het bewind van Daniel Ortega en zijn vrouw. De ‘gewone’ Nicaraguaan houdt kritiek en onvrede voor zich uit angst voor repressie.
Arme dorpssuper
Elke stad en elk dorp in Nicaragua heeft een centraal plein of park, waaromheen de huizen gebouwd zijn. Daar vind je standaard een of meerdere plekken waar je wat kunt eten of drinken. In mijn oude dorp is dat niet anders. Op een van de hoeken bevindt zich de ‘Glorieta’, een met zinkplaten overdekte open ruimte met wat tafeltjes en stoelen rond een keukentje van drie wanden en een toonbank, voorzien van een rolluik. Om half een ’s middags loop ik er binnen om wat te snacken. “U bent niet van hier, schat ik zo”, zegt de serveerster, terwijl ik mijn eerste hapje neem. “Nee, dat klopt, maar ik heb hier in mijn jonge jaren wel gewoond”, antwoord ik haar. “Ik kom hier oorspronkelijk ook niet vandaan, maar ik woon hier inmiddels al achttien jaar”, gaat ze verder. “Mijn baas houdt er niet van dat ik met klanten praat, maar hij is er nu niet en ik vind het juist leuk om met gasten te praten. Als u dat stoort, moet u dat maar zeggen, dan houd ik mijn mond.” Wanneer ik te kennen geef dat ik wel in ben voor een praatje, gaat ze er eens goed voor zitten. Verhalen heeft ze genoeg.
“Hier in het dorp is het een dode boel. Bijna iedereen is vertrokken of is van plan om weg te gaan, vooral jongeren. Want werk vind je hier niet en de meeste mensen hebben niets te makken. Moet u nagaan, u bent de eerste klant vandaag. Mijn baas die deze zaak van de gemeente pacht, liet zich een paar dagen geleden ontvallen dat hij de boel binnenkort gaat sluiten. Daar maak ik me wel zorgen over, want ik heb geen flauw idee wat ik dan moet gaan doen. En ik voel er niets voor om ergens anders heen te gaan”. Ze zucht en neemt een kleine pauze. Dan vervolgt ze: “Van horen zeggen weet ik dat ons land veel moois te bieden heeft, maar dan vooral voor toeristen en niet voor mensen zonder geld zoals ik. Mijn moeder komt uit het dorp hier verderop, maar ze heeft mij toen ik twee was bij mijn oma in de stad gedropt. Die was toen al een oude vrouw. Na mijn lagere school ben ik gelijk gaan werken om mijn oma te ondersteunen. Mijn zus is op een gegeven moment hierheen verhuisd en een paar jaar later ben ik haar gevolgd.”
Nicaragua: prachtig land voor mensen met geld
Terwijl ze nog een drankje voor me op het tafeltje zet, vertelt ze dat ze al vrij jong zwanger raakte. “Mijn oudste zoon is nu zeventien, dus dat was aanpoten geblazen. Vooral ook, omdat ik het belangrijk vind dat hij naar school gaat en de kansen grijpt die ik misgelopen ben. Mijn eerste baantje hier was als hulp in de huishouding bij de moeder van de burgemeester. Maar toen ik na drie maanden een paar dagen ziek werd, hoefde ik niet meer terug te komen. Voor mij tien anderen, zo gaan ze hier om met arme mensen”, zegt ze schouderophalend. “Vijf jaar geleden werd ik voor de tweede keer moeder, opnieuw van een zoontje.” Ze valt even stil en zet het geluid van de televisie, die in een hoek aan het plafond hangt, wat zachter.
Op het scherm zijn sandinistische activisten te zien die in de hoofdstad Managua de straat op gaan om mensen op te roepen om komende zondag te gaan stemmen. Want dan wordt het lokaal bestuur gekozen. “Stemmen, nee, dat doe ik niet. Vorig jaar heb ik ook niet gestemd, daar schiet je niets mee op. Ik was niet de enige, want vorig jaar ging hier vrijwel niemand stemmen. Sommige mensen van de gemeente zeggen nu dat het dit keer anders zal gaan. Vroeger was bijna iedereen hier liberaal, maar tegenwoordig zijn ze bijna allemaal sandinist, tot de burgemeester aan toe. Afijn, we zien wel hoe het zondag loopt”, besluit ze.
Hans Zwinkels (pseudoniem) maakt deel uit van de Nicaragua Steungroep Nederland en bezocht Nicaragua eind 2022. Lees hier het eerste deel van zijn verslag.
Foto’s: Hans Zwinkels
