Dushi Kòrsou, Papiaments voor “mooi Curaçao”, is om uiteenlopende redenen een volkomen terechte bijnaam. Het geluid van de golven die op de rotsen breken terwijl een kitesurfer de wind trotseert in de Sint Jorisbaai, het adembenemende uitzicht over de noordkust bij Hato Airport, de heerlijke rust terwijl je op een houten veranda een kopje koffie drinkt, de prachtige kolibries die zich voeden met de bloemen overal, het geweldige uitzicht op een reeks gigantische palmbomen op de middenberm van de weg van Piscadera naar Otrabanda of een snelle blik op het historisch centrum van Punda terwijl je de Koningin Julianabrug overrijdt. Jazeker, dushi Kòrsou!
Milieuactivisten uiten echter felle kritiek op de leefomgeving van dit dushi eiland. De meeste aandacht gaat uit naar de vervuiling door de olieraffinaderij waar niet alleen de bevolking, maar ook de natuur onder lijdt. Daarnaast zijn er de illegale dumpplaatsen, het rondzwervend vuil, het overgrote deel van de bevolking dat zijn afval niet scheidt, de uitlaatgassen van de vele auto’s die ook nog eens vaak verouderd zijn en een stervend koraalrif vanwege al het afval in de zee. Er zijn geen weken op het eiland nodig om de bewijzen hiervan tegen te komen; bermen vol met plastic, grofvuil en autowrakken langs de weg, zwarte rookwolken boven de raffinaderij die vanuit de verte te zien zijn… Is Curaçao dan toch niet zo dushi als het lijkt?
Een gebrek aan goede initiatieven wat betreft de zorg voor natuur en milieu is er zeker niet. Er zijn stichtingen die zich inzetten voor de bescherming van flora en fauna op het eiland, twee supermarkten hebben speciale containers om afval te scheiden, duikinstructeurs komen samen voor onderwater-schoonmaakacties om het rif op te ruimen, sociale media-groepen van betrokken burgers proberen mensen te bewegen om zelf minder te vervuilen, buurtbewoners komen samen als vrijwillige afvalrapers om straten op te schonen, in het overdekte winkelcentrum heeft onlangs een reuzenschildpad, gemaakt van plastic afval, een paar weken de aandacht gevraagd voor de bescherming van de zee en haar bewoners, om maar wat op te noemen.
Kaya Kaya
Foto: Studiorootz/BerbervanBeek
Opvallend is Limpi (“schoon”), een initiatief van een jong Curaçaos-Nederlands stel dat eigen machines heeft gebouwd om van gebruikt plastic nieuwe producten te maken en zo de lokale bevolking aan te sporen milieubewuster te leven. Een blik op hun website laat een bijzondere collectie van sleutelhangers, onderzetters, schalen en lampen zien. Ook het Kaya Kaya (“straat straat”) festival, dat als doel heeft de buurtbewoners van de wijk Otrabanda dichter bij elkaar te brengen, draagt op een bijzondere manier een steentje bij door de straten waarin het feest wordt gehouden schoon te maken en gezamenlijk op te knappen onder het motto: “Leave it better behind”. Tot slot trekt ook het door het ministerie van Milieu en Natuur in december 2017 opgerichte X-team de aandacht. Deze multidisciplinaire werkgroep streeft ernaar “leefmilieu illegaliteiten te bestrijden” door overtreders van de huidige milieuwetgeving op te sporen en boetes uit te delen. Desondanks liggen bermen en zeeën nog vol met plastic afval en worden oude matrassen, koelkasten en ander afval ‘gewoon’ ergens gedumpt. Eind 2019 zal het gebruik van plastic voor eenmalig gebruik op Curaçao bij wet verboden moeten zijn; dus geen plastic zakjes meer, geen plastic bekers, geen plastic bestek, borden of rietjes meer. Zal dat dan verschil gaan maken?
Wetgeving
Een vluchtige terugblik op de geschiedenis van de mensheid laat zien dat wetten en regels van bovenaf altijd nodig zijn geweest voor het leven op aarde. Je zou kunnen zeggen dat Adam, de eerste mens, al door zijn Maker aan regels en grenzen gebonden werd en bij overtreding hiervan gestraft. Alle samenlevingen door de eeuwen heen hebben op deze manier gefunctioneerd. En ook op werk, school en thuis worden er regels opgelegd (met een systeem van beloningen en straffen) om alles in goede banen te kunnen leiden. Blijkbaar hebben natuur en milieu dit ook nodig om te worden behouden. 
Wellicht is de werkelijke schade van milieuvervuiling voor velen moeilijk in te schatten en lijkt het daardoor allemaal niet zo erg? Het positieve effect van de vele bottom-up initiatieven moet zeker niet worden onderschat, maar de vraag is of het werk van een klein aantal mensen en het creëren van bewustzijn wel voldoende zijn, of dat er strengere wetgeving nodig is. Er zullen natuurlijk altijd mensen zijn die wetten overtreden en grenzen overschrijden, maar gelukkig laat de meerderheid hier zich wél door leiden, ook al is het maar uit angst voor een boete, straf of aantasting van de eer of goede naam.
Dus, jazeker; dushi Kòrsou, maar laat de politiek er voor zorgen dat het verbod op single use plastic en andere milieubewuste wetten werkelijkheid worden, inclusief beloningen voor weldoeners en boetes en straffen voor overtreders. Alleen op die manier kunnen we er gezamenlijk voor zorgen dat ook toekomstige generaties nog kunnen genieten van een dushi Kòrsou.
Deze bijdrage is onderdeel van de milieuspecial, najaar 2019
