DJ Mickster over populariteit van Latijns-Amerikaanse feesten en muziek in Nederland
Nederlanders dansen op zwoele muziek en proberen Spaanstalige nummers mee te zingen. Op steeds meer feesten in Nederland is Latijns-Amerikaanse muziek te horen. Via skype sprak ik met DJ Mickster van dansfeest Fiesta Macumba over de populariteit van die muziek hier. “Ik wil iedereen laten dansen. Van de meest witte Hollander tot en met Latino’s.” Vooral de combinatie van Latin met hiphop blijkt succesvol.
Door corona ligt het werk van de veertigjarige Michael, bekends als DJ Mickster, even stil. Voordat de pandemie het uitgaansleven platlegde, draaide hij op verschillende feesten en festivals. Zo stond hij onder andere op het North Sea Jazz Festival en was hij te horen in het voorprogramma van grote internationale artiesten, zoals de Amerikaanse rappers Snoop Dogg en 50 Cent. Daarnaast is hij betrokken bij de organisatie van Fiesta Macumba. Op deze feesten draaien DJ’s populaire dansbare muziek uit Latijns Amerika. Straks zal Michael weer te horen zijn op een van de meest populaire Latin clubfeesten van Nederland.
Van gitaar naar beat
De organisatie Fiesta Macumba begon tien jaar geleden met feesten met Spaanstalige muziek. Aanvankelijk lag de focus op de minder bekende alternatieve stijlen, voornamelijk uit Spanje. Het feest was bestemd voor een kleine groep liefhebbers. Ongeveer vijf jaar geleden werd besloten de feesten toegankelijker te maken door Latin te combineren met hiphop. Manu Chao werd ingeruild voor Daddy Yankee, de gitaar voor een stevige beat. Michael sloot zich in deze periode aan als organisator en DJ en speelde een rol bij deze verandering.
Michael wil vooral mensen aan het dansen krijgen, de hele avond lang: “Ik wil beat driven muziek draaien. Daar zit reggaeton bij, daar zit cumbia bij, af en toe een merengue. Waar iedereen op kan dansen van de meest witte Hollander tot en met Latino’s. Niet alleen maar hoogdrempelige muziek zoals bij de salsa.” Door hiphop te combineren met Latijns-Amerikaanse nummers met een stevige beat wordt een breder publiek bereikt. Er wordt nog steeds wel een salsanummer gedraaid, maar slechts een paar per avond. Zo kunnen ook de mensen met mindere dansvaardigheden door blijven feesten: “Je hebt mensen die tijdens salsa geïntimideerd raken. En met koppeltjes dansmuziek zit je vast aan een liedje, en in een club is vijf minuten heel lang. Dan haak je gewoon af”. Ik denk dat ik niet de enige ben die zich hierin herkent. Je begint vol goede moed te dansen met een partner om er na dertig seconden achter te komen dat je al door je moves heen bent. De overige vier minuten duren dan een eeuwigheid, waarbij je ook nog moet hopen dat je niet op de tenen van je partner gaat staan.
Divers publiek
De organisatie heeft succes met de nieuwe formule. De feesten van Fiesta Macumba in grote zalen in steden als Rotterdam, Amsterdam en Zwolle zijn in korte tijd uitverkocht. In Utrecht wordt het feest zelfs maandelijks gehouden en is het altijd vol. Dit is bijzonder omdat eerder verschillende organisaties moeite hadden om een groot publiek te trekken voor Latijns-Amerikaanse feesten. Ook Michael heeft zich wel eens afgevraagd of Nederland wel zat te wachten op zulke feesten. Maar Fiesta Macumba had al snel de juiste toon gevonden: “Het publiek begon te veranderen. Het werd groter”.
Fiesta Macumba besloot na het succes van de clubfeesten het aanbod uit te breiden. In 2018 werd begonnen met een jaarlijks festival in Ouderkerk. Hier zijn naast de DJ’s ook liveoptredens van Latijns-Amerikaanse artiesten te zien. In tegenstelling tot de clubfeesten, waar voornamelijk reggaeton wordt gedraaid, zijn er op het festival meer muziekstijlen. Zo waren er optredens van onder andere de Puerto Ricaanse rapper Cosculluela, de Cubaanse salsagroep Havana d’Primera en de Dominicaanse merengueartiest Raul Acosta en zijn groep Oro Solido. Het is niet altijd makkelijk om artiesten, die soms in volle stadions hebben opgetreden, warm te krijgen voor een festival op een veld aan de Amstel. Maar als de artiesten daar eenmaal zijn geweest, hebben ze het naar hun zin gehad. De organisatoren krijgen dan ook veel positieve reacties, vertelt Michael: “De samenstelling van ons publiek vinden ze erg interessant. Op andere plekken heb je een specifiek publiek, maar bij ons is het zo divers.”
Reggaeton
Zelf is Michael het meest trots op het boeken van de Spaanse rapper C.Tangara. Tangara maakt alternatieve tropische muziek in combinatie met hiphop. Ook over het aantrekken van de merengue groep Oro Solido was hij erg tevreden. Van deze groep was hij als vijftienjarige zelf groot fan: “Het is prachtig om die gasten dan live te zien, op jouw festival”. Dit jaar zou er een grote naam komen, maar “dat heeft corona wel een beetje verpest voor me”. Over welke artiest Michael in de toekomst het liefst zou boeken voor festival Macumba, hoeft hij niet lang na te denken. “Daddy Yankee, zonder twijfel. Hij staat twintig jaar aan de top met goede hits. Op reggaeton werd neergekeken. Maar nog steeds als ik zijn hit gasolina opzet, gaat het feest los”. De Puerto Ricaanse Daddy Yankee wordt gezien grondlegger van de reggaeton. Met gasolina haalde hij in 2005 de Nederlandse top 40. Hij heeft een belangrijke rol gespeeld in de populariteit van reggaeton in Nederland en de rest van de wereld.
Niet alle Latijns-Amerikaanse muziekstijlen zijn ineens populair geworden. Vooral reggaeton heeft wereldwijd een enorme opmars gemaakt. Deze muziekstijl ontstond eind jaren negentig in de discotheken van Puerto Rico. Het is een combinatie van hiphop en verschillende Latijns-Amerikaanse muziekstijlen zoals dancehall en raggamuffin, een stijl die weer van reggae en hiphop afstamt. De muziek wordt gekenmerkt door een harde beat waarbij gebruik gemaakt wordt van samplers, synthesizers en drumcomputers in combinatie met rap. Aanvankelijk was reggaeton vooral onder stedelijke jongeren erg populair. Maar het afgelopen decennium is de muziekstijl ook buiten Spaansprekende landen, zoals Nederland, doorgebroken.
Latin Boom
Volgens Michael is de populariteit van de Macumba-feesten deels te verklaren door de combinatie van hiphop en Latin. Dit is naar zijn mening uniek in Nederland. Daarnaast noemt hij de toegenomen populariteit van Latin in Nederland, “Ik wilde de urban kant van Latin Pakken. Dat werd steeds populairder. Eerst hadden we maar een aantal hitjes, maar op een gegeven moment hadden we de luxe van een hele playlist vol met hitjes. De manier hoe ik het bracht werd nergens gedaan. Dat in combinatie met de toegenomen populariteit heeft heel erg bijgedragen aan de acceptatie van Fiesta Macumba voor een groter publiek”. Het afgelopen decennium zijn er continu Latijns-Amerikaanse artiesten op de Nederlandse hitlijsten te vinden. De nummers Despacito van Luis Fonsi en Daddy Yankee en Na Balada van de Braziliaanse artiest Gusstavo Lima behoren tot de hits met de langste nummer één notering in de Nederlandse top 40. De plotselinge toename van Latijns-Amerikaanse artiesten in de hitlijsten wordt wel de Latin Boom genoemd.
Volgens Michael is de term Latin wat vaag, “zo breed dat het eigenlijk niks betekent. Je hebt folklore, bachata, merengue, cumbia, noem maar op. Muziek als salsa is altijd al populair geweest in Nederland. Maar het was geen coole muziek voor op de radio. Maar salsascholen zijn als paddenstoelen uit de grond geschoten. De huidige populariteit van Latin kan worden verklaard door de veranderde samenstelling 
van de bevolking van de Verenigde Staten: “Er wonen daar steeds meer Spaanssprekende mensen. New York, Californië en Houston zitten vol met Latino’s. Zo is Latin in de popcultuur terechtgekomen. En de VS zijn leidend op gebied van popcultuur.” In 2019 hadden meer dan 60 miljoen inwoners van de VS een Latijns-Amerikaanse achtergrond, meer dan 18 procent van de bevolking. In 2060 zal dat waarschijnlijk een kwart zijn.
Chileense roots
Michael is zelf geboren in Nederland. Hij heeft een Nederlandse vader en Chileense moeder. Zij kwam in 1978 naar Nederland, in een voor haar totaal andere wereld. Dit was niet altijd even makkelijk voor haar, zo legt hij uit: “Men kijkt op je neer omdat je de taal niet goed spreekt. Je komt best in een harde maatschappij terecht. Dat is moeilijk. Maar ze heeft het vrij netjes gedaan”. Zijn ouders hielpen vluchtelingen en studenten uit Latijns Amerika. Zo kwam Michael, naast de Chileense folkloremuziek, in aanraking met verschillende Latijns-Amerikaanse muzieksoorten.
Hoewel zijn moeder niet direct was gevlucht vanwege de politieke situatie in Chili, was politiek thuis een belangrijk gespreksonderwerp. Haar geschiedenis heeft dan ook invloed gehad op hoe Michael de wereld ziet: “Ik ben opgegroeid met solidariteit, ik draai plaatjes en mensen worden er blij van, maar ik kan het heel erg relativeren. Ik weet hoe het is om niks te hebben. Mijn ouders hebben hard gewerkt zodat ik veilig kon opgroeien. Ook hebben we met Macumba geld ingezameld voor de studenten in Chili. Bijna de helft van de inkomsten van het feest hebben we weggegeven. Dus het zit er wel in, het besef van solidariteit.” De organisatie van Macumba heeft in 2019 een deel van de opbrengst gedoneerd aan organisaties die zich inzetten voor slachtoffers van overheidsgeweld in Chili. Met name de studenten waren betrokken bij deze massale protesten tegen het beleid van de Chileense regering. Er waren regelmatig gewelddadige confrontaties tussen de demonstranten en de politie.
Michael heeft een sterke band met Chili. Hij gaat er zelf ieder jaar heen en ook zijn vriendin is Chileens. Wat is het meest Chileens is aan hemzelf? “Misschien mijn temperament, manier van omgaan met mensen, zwarte humor, het positieve halen uit situaties. Bijvoorbeeld met corona, ik kan niet echt werken, dan gaan we lekker barbecueën en genieten met mijn gezin”.
Deze bijdrage is onderdeel van de special Film, muziek & street art
