Aan het eind van het vorige decennium vindt een grote muzikale explosie plaats. In 1999 breekt de Latijns-Amerikaanse muziek definitief commercieel door in de hitlijsten. Aangevoerd door zanger Ricky Martin scoren Latijns-Amerikaanse artiesten hit na hit. De Spaanstalige zege duurt echter niet lang en pas in 2017 brengt het nummer ‘Despacito’ de aandacht voor Spaanstalige muziek terug. Maar betekent dit ook daadwerkelijk een keerpunt in de hitlijsten en is de eerste Latijnse muziekexplosie wel zo goed voor de artiesten? In dit gastblog duiken Nick en Martin van de podcast Muziekologie dieper in de ‘Latin Explosion’.
Hoewel de meeste artiesten al Spaanstalige muziek uitbrengen, volgt in 1999 de heuse explosie van Spaanstalige artiesten. Het startsein hiervoor wordt gegeven door de in Puerto Rico opgegroeide zanger Ricky Martin. In een leren broek treedt hij op tijdens de 41e Grammy Awards met ‘La Copa De La Vida’. Dit optreden maakt in één keer een superster van Ricky Martin. Van het album dat hij uitbrengt onder de titel Ricky Martin worden miljoenen exemplaren verkocht. Het bevat de hitsingles ‘Livin’ La Vida Loca’, ‘Shake Your Bon-Bon’ en ‘The Cup Of Life’. Door de aandacht voor Spaanstalige muziek breekt ook een actrice door die eerder naam maakt door het spelen van zangeres Selina in de gelijknamige film. Jennifer Lopez brengt in 1999 het album On The Six uit, vernoemd naar de buslijn waarin zij iedere dag naar haar werk gaat. Dit album bevat een van de bestverkopende nummers van het jaar. ‘If You Had My Love’ staat vijf weken op nummer 1 in de Amerikaanse hitlijsten en wordt opgevolgd door hitsingles als ‘Waiting For Tonight’ en ‘Let’s Get Loud’. Naast Ricky Martin en Jennifer Lopez zijn er nog andere artiesten die commercieel doorbreken in 1999. Zo brengen Santana, Marc Anthony en Enrique Iglesias albums uit die grote verkoopaantallen kennen.
Stereotypes
Door al deze successen zou je haast denken dat de Latijnse explosie in 1999 de commerciële doorbraak is van Spaanstalige muziek. Niets is echter minder waar. Wanneer je goed kijkt naar de muziek die de artiesten uitbrengen, vallen een aantal dingen op. Zo behoren vier van de vijf artiesten tot Sony Music (Ricky Martin, Jennifer Lopez, Marc Anthony en Shakira) waardoor de indruk wordt gewekt dat de Latijnse explosie vooral een marketingterm is van de platenmaatschappij. De artiesten zijn veelal een stereotype: exotisch ogend en uit warme oorden. En hoe zit het eigenlijk met de songteksten? Opvallend is dat de hitsingles veelal Engelstalig zijn en af en toe een Spaans woord bevatten. Zo is het nummer ‘Bailamos’ van Enrique Iglesias, met uitzondering van de titel, haast volledig in het Engels. Daarnaast bevatten de songteksten veelal referenties naar Amerikaanse steden. Waarom wordt niet verwezen naar steden uit Latijns Amerika? Zo zingt Santana in ‘Smooth’ over een “girl from Spanish Harlem”. Op zijn beurt zingt Ricky Martin in ‘Livin’ La Vida Loca’ over de stad waarin hij ontwaakt als “woke up in New York City”. De explosie lijkt zeer succesvol, maar zet niet door. Ook al inspireert het artiesten om muziek in het Spaans op te nemen, toch staan er in 2015 maar drie Spaanstalige nummers in de Billboard Hot 100 en in 2016 slechts vier Spaanstalige nummers in de Billboard Hot List. Er is dan ook sprake van een implosie.
‘Despacito’, de terugkeer van Spaanse muziek
De Puerto Ricaanse Luis Fonsi weet in 2017 het tij te keren met zijn hit ‘Despacito’. Waarschijnlijk heb je dit nummer al vele malen gehoord, maar de culturele relevantie van dit nummer is niet te verwaarlozen. Wat het zo bijzonder maakt, is dat het nummer volledig Spaanstalig is én een grote wereldwijde hit wordt. Het nummer staat in meer dan veertig landen bovenaan de hitlijsten en markeert de eerste keer dat een niet-Engelstalig nummer zo lang bovenaan de hitlijsten staat. Het nummer zet de deur open voor de zogenaamde ‘omgekeerde crossover’. Dit keer zijn het niet Spaanstalige artiesten die in het Engels zingen maar zijn het Engelstalige artiesten die in het Spaans willen zingen. Samenwerkingen tussen Latin en niet-Latin artiesten schieten uit de grond en worden enorme hits. 
Mede hierdoor raken de Spaanstalige artiesten bekend bij een groot Engelstalig publiek. Zo ken je wellicht het nummer ‘Medellín’ van de Colombiaanse zanger Maluma met Madonna. Ook ‘Reggaetón Lento’ van de Latijns-Amerikaanse boyband CNCO met Little Mix is een enorme hit. De allergrootste hit valt ten deel aan de Colombiaanse J Balvin. Zijn samenwerking met Beyoncé in het nummer ‘Mi Gente’ levert hem een wereldwijde zomerhit op.
Niet meer weg te denken
Op dit moment is Spaanstalige muziek niet meer weg te denken uit de hitlijsten. De grote vraag is waar al deze muzikale ontwikkelingen heen gaan. Is Spaanstalige muziek dan nu definitief doorgebroken in de hitlijsten? Volgens ons wel, en is dit bevestigd door het optreden van Shakira en Jennifer Lopez tijdens de Superbowl 2020. Daarnaast breken Latijns-Amerikaanse artiesten als J Balvin en Bad Bunny record na record met hun nummers!
– – — – – — – – — – – – — – – – – — – – – – – — – – – – — – – – – – — – – — – – – – — — – – — —
Muziekologie Podcast
Meer weten over de Latin Explosion of over popmuziek? Beluister dan de aflevering over de Latin Explosion van de podcast Muziekologie (https://open.spotify.com/episode/1GVLJCQcaWo8BXubFPbP0U?si=b5sUaPwmSy2QDDahT1YsuA) .
De podcastserie Muziekologie is ontstaan vanuit een passie voor muziek. Wekelijks nemen Nick en Martin je mee naar een stukje popmuziekgeschiedenis. Naast de vele achtergronden en leuke weetjes over muziek, delen Nick en Martin ook hoe zij de muziek beleven.
Beluister de podcast Muziekologie via Spotify of Apple Podcast of kijk op www.muziekologie.nl voor meer informatie.
Quicklinks Podcast:
? Spotify: https://open.spotify.com/show/0IJNkStKuW7u5shEii1pj8?si=CncqPYxORHOi3-LqqT4qeQ
? Apple Podcasts: https://podcasts.apple.com/nl/podcast/muziekologie-podcast/id1517018038
Deze bijdrage is onderdeel van de special Film, muziek & street art
