La Chispa: dé website voor liefhebbers van Latijns Amerika
Journalistiek, betrokken, informatief en scherp
Uitgelicht
Politiek & Maatschappij
Economie & Ondernemen
Zuid-Amerika
Kunst & Cultuur
Milieu en Natuur
Midden-Amerika
LA Algemeen
Vrije tijd & Toerisme
Onderzoek & Wetenschap
Zuid-Amerika
Midden-Amerika
LA algemeen
Cariben
Klik hier voor alle artikelen van de Bolivia Special, april/mei 2021
Nieuws
Uitstoot CO2 in Amazone hoger dan opname
Sinds 10 jaar is het Amazoneregenwoud niet langer de groene long van de planeet. Het woud stoot inmiddels meer CO2 uit dan dat het opneemt. Het is nog steeds het grootste tropische regenwoud op aarde, maar draagt niet langer bij aan het koel houden van de atmosfeer.
Colombiaanse politie slaat protesten keihard neer
26 doden
9 slachtoffers van seksueel geweld
761 willekeurige aanhoudingen
142 slachtoffers van mishandelingen
56 meldingen van verdwijningen
Uitstoot CO2 in Amazone hoger dan opname
Sinds 10 jaar is het Amazoneregenwoud niet langer de groene long van de planeet. Het woud stoot inmiddels meer CO2 uit dan dat het opneemt. Het is nog steeds het grootste tropische regenwoud op aarde, maar draagt niet langer bij aan het koel houden van de atmosfeer.
Presidentsverkiezingen in Peru
Vorige maand zijn de presidentsverkiezingen in Peru gehouden. Met maar liefst achttien kandidaten leverde dit geen directe winnaar. De twee kandidaten met de meeste stemmen gaan door naar de beslissende ronde op zondag 6 juni. Een onmogelijke keuze tussen Pedro Castillo en Keiko Fujimori.
Mexico biedt Mayabevolking excuses aan voor ‘eeuwenlang onrecht’
De Mexicaanse regering heeft officiële excuses aangeboden aan de Mayabevolking voor het onrecht dat de oorspronkelijke bevolking van het land vijf eeuwen lang sinds de Spaanse verovering is aangedaan.
Colombia trekt controversiële belastinghervormingswet in na massale protesten
De Colombiaanse president Iván Duque heeft een controversieel wetsvoorstel voor belastinghervorming ingetrokken na vier dagen van enorme protesten in het hele land.
En toen kwam corona, een geluk bij een ongeluk
Het Chileense Puerto Williams is een van de meest zuidelijke stadjes ter wereld. Het ligt op het Isla Navarino, nog ten zuiden van Vuurland. Ondanks deze afgelegen ligging maakte het coronavirus ook hier slachtoffers onder de minder dan tweeduizend inwoners, waarna Puerto Williams in lockdown ging. Paradoxaal genoeg leidde deze verdere isolatie tot een herwaardering van de cultuur van de oorspronkelijke bewoners, de Yagán.
Eindelijk goed nieuws voor milieuactivisten in de regio?
Nu twaalf overheden in de regio het verdrag van Escazú geratificeerd hebben, is het eerste juridisch bindende verdrag ter bescherming van milieuactivisten in Latijns Amerika en de Cariben rechtsgeldig geworden.
Presidentsverkiezingen in Peru
Vorige maand zijn de presidentsverkiezingen in Peru gehouden. Met maar liefst achttien kandidaten leverde dit geen directe winnaar. De twee kandidaten met de meeste stemmen gaan door naar de beslissende ronde op zondag 6 juni. Een onmogelijke keuze tussen Pedro Castillo en Keiko Fujimori.
Mexico biedt Mayabevolking excuses aan voor ‘eeuwenlang onrecht’
De Mexicaanse regering heeft officiële excuses aangeboden aan de Mayabevolking voor het onrecht dat de oorspronkelijke bevolking van het land vijf eeuwen lang sinds de Spaanse verovering is aangedaan.
Colombia trekt controversiële belastinghervormingswet in na massale protesten
De Colombiaanse president Iván Duque heeft een controversieel wetsvoorstel voor belastinghervorming ingetrokken na vier dagen van enorme protesten in het hele land.
Artikelen
Een uniek historisch proces
In een diepe politieke, sociaaleconomische en gezondheidscrisis met weinig vertrouwen in de instituties kiezen de Chilenen op 15 en 16 mei een Constitutionele Conventie. Dit gezelschap gaat een nieuwe grondwet ontwerpen. De Conventie zal meer vrouwen, inheemse bewoners, jongeren, niet-partijgebondenen en mensen zonder politieke ervaring tellen dan in de Chileense politiek gebruikelijk is. Een nieuwe grondwet kan een grondslag leggen voor een rechtvaardiger en democratischer Chili, maar dit unieke proces kan ook nog mislukken.
Contradicties van de mijnbouworganisatie
Het gaat op en neer met de mijnbouw, een economische kernactiviteit van Bolivia. Even leken coöperaties een weg naar een betere toekomst. Maar ook zij maken zich schuldig aan uitbuiting en milieuvernietiging. In een wirwar van gemeenschappelijke én intern tegenstrijdige principes en belangen tussen de socialistische regering, coöperaties, het staatsmijnbedrijf, vakbonden, inheemse gemeenschappen, milieuorganisaties en ngo’s ontstond een mijnbouwwet met “dikke mist’’ rond omstreden kwesties. Bolivia kan maar moeizaam loskomen van de ‘vloek van de rijke natuurlijke hulpbronnen.’
Iconisch Tiwanaku: dé archeologische stad van Bolivia
Hoog in de Andes ligt Tiwanaku, de belangrijkste precolumbiaanse stad van Bolivia. Het gaf de naam aan een van de machtigste rijken van Zuid-Amerika. En ook tegenwoordig blijft Tiwanaku belangrijk. Zo inaugureerde voormalig president Evo Morales zijn derde regeringstermijn in de pre-Inca stad. Wat maakt Tiwanaku zo bijzonder?
Cocabladeren kauwen is eeuwenoude traditie…
Coca en cocaïne. Voor sommigen, zoals de leden van de International Narcotics Control Board, is dit hetzelfde en moeten beide bestreden worden. Voor anderen, zoals de bevolking van Bolivia en Peru, is er een groot verschil en behoort het kauwen van cocabladeren onlosmakelijk tot de eigen cultuur. La Chispa dook in de geschiedenis en de rol van de Europeanen bij de ontwikkeling en productie van cocaïne.
Ekeko, Bolivia’s god van de welvaart
Rond het jaar 800 van onze jaartelling, tijdens de pre-Inca Tiwanakan-beschaving met haar hoofdstad nabij het Titicacameer, werd er veel belang gehecht aan materiële genoegens. Zo hadden de Tiwanakos hun eigen god van de overvloed, Ekhako of Eqaqo, later verbasterd tot Ekeko. Sinds 2011 is het Alasitas festival, waarbij Ekeko geëerd wordt, opgenomen op de immateriële werelderfgoedlijst van UNESCO.
Speurtocht naar vertaalde Boliviaanse literatuur
Een special over Bolivia vraagt ook om aandacht voor culturele aspecten, zoals de literatuur. Maar zijn er eigenlijk wel Boliviaanse auteurs vertaald in het Nederlands? La Chispa ging voor u op onderzoek uit en ontdekte dat een nieuwe generatie Bolivianen hard aan de weg timmert. Enkelen van hen zijn vertaald, maar er ligt nog voldoende werk voor geïnteresseerde uitgevers.
Zoektocht naar passend onderwijs voor iedereen
Onder de inheemse president Evo Morales heeft Bolivia een radicale onderwijshervorming doorgevoerd: meer nadruk op meertaligheid, interculturaliteit, dialoog, interactie en participatie van lokale gemeenschappen. Dat is een versterkte herwaardering van de talen en culturen van inheemse groepen. Naast successen zijn er ingewikkelde hobbels. Leraren zijn hiervoor vaak nog onvoldoende opgeleid of spreken de inheemse taal onvoldoende. En wat is de kwaliteit van het onderwijs? Ook begrijpt of deelt niet iedereen de Andesfilosofie van vivir bien, waardoor laagland inheemse groepen en Spaansprekenden zich niet altijd vertegenwoordigd voelen.
Iconisch Tiwanaku: dé archeologische stad van Bolivia
Hoog in de Andes ligt Tiwanaku, de belangrijkste precolumbiaanse stad van Bolivia. Het gaf de naam aan een van de machtigste rijken van Zuid-Amerika. En ook tegenwoordig blijft Tiwanaku belangrijk. Zo inaugureerde voormalig president Evo Morales zijn derde regeringstermijn in de pre-Inca stad. Wat maakt Tiwanaku zo bijzonder?
Cocabladeren kauwen is eeuwenoude traditie…
Coca en cocaïne. Voor sommigen, zoals de leden van de International Narcotics Control Board, is dit hetzelfde en moeten beide bestreden worden. Voor anderen, zoals de bevolking van Bolivia en Peru, is er een groot verschil en behoort het kauwen van cocabladeren onlosmakelijk tot de eigen cultuur. La Chispa dook in de geschiedenis en de rol van de Europeanen bij de ontwikkeling en productie van cocaïne.
Ekeko, Bolivia’s god van de welvaart
Rond het jaar 800 van onze jaartelling, tijdens de pre-Inca Tiwanakan-beschaving met haar hoofdstad nabij het Titicacameer, werd er veel belang gehecht aan materiële genoegens. Zo hadden de Tiwanakos hun eigen god van de overvloed, Ekhako of Eqaqo, later verbasterd tot Ekeko. Sinds 2011 is het Alasitas festival, waarbij Ekeko geëerd wordt, opgenomen op de immateriële werelderfgoedlijst van UNESCO.
Columns, recensies & Van de redactie
The Bolivia Reader: History, Culture, Politics – Fraaie collectie teksten over een bijzonder land
Bolivia is een geografisch, regionaal, etnisch en cultureel zeer divers land met een roerige geschiedenis en een controversieel heden. Daarvan geeft de dikke Bolivia Reader: History, Culture, Politics een voortreffelijk en genuanceerd beeld.
Bestiarium
De korte verhalen in Bestiarium van Juan José Arreola (1918-2001) dateren van meer dan zestig jaar geleden maar zouden bij wijze van spreken vandaag geschreven kunnen zijn. In deze bundel verwoordt de Mexicaanse schrijver op dichterlijke wijze zijn bijzondere kijk op het dierenrijk. Vaak met bombastische, soms met eenvoudige taal, maar altijd doeltreffend. Het boek wordt opgesierd met etsen van kunstenaar Héctor Xavier’.
Bolivia: uit het oog, uit het hart
Een tijdje geleden nam ik deel aan een webinar over de Nederlandse betrokkenheid bij Latijns-Amerika. Alle deelnemers riepen op tot meer steun aan het Latijns-Amerikaanse maatschappelijk middenveld. Een vertrouwd geluid, want een jaar geleden zeiden dezelfde mensen hetzelfde. Zij horen helaas tot het afnemend aantal mensen in Nederland dat zich beroepsmatig nog met het Latijns-Amerikaanse maatschappelijk middenveld bezig houdt. En ik heb gezien wat de gevolgen kunnen zijn voor NGOs in een land als Bolivia.
Blijf op de hoogte
– Advertenties –
Ontvang onze nieuwsbrief
Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.
Volg ons op social media
Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.