La Chispa: dé website voor liefhebbers van Latijns Amerika
Journalistiek, betrokken, informatief en scherp
Uitgelicht
Politiek & Maatschappij
Economie & Ondernemen
Zuid-Amerika
Kunst & Cultuur
Milieu en Natuur
Midden-Amerika
LA Algemeen
Vrije tijd & Toerisme
Onderzoek & Wetenschap
Zuid-Amerika
Midden-Amerika
LA algemeen
Cariben
Klik hier voor alle artikelen van de Jamaica special, november 2022
Nieuws
Geweld in Haïti groeit terwijl overheid toekijkt
Het geweld blijft toenemen in Haïti. En terwijl het geweld zich tot voor kort concentreerde in en rond de hoofdstad Port-au-Prince, breidt het zich nu uit naar omliggende regio’s, zoals de Artibonite, een landbouwgebied ten noorden van Port-au-Prince. De facto premier Ariel Henry dringt aan op ingrijpen door de Verenigde Naties. Veel Haïtianen zien in de passieve houding van de regering tegenover het geweld boze opzet. Henry heeft er baat bij, wanneer de situatie onhoudbaar wordt. De bevolking is het slachtoffer.
Haïtiaanse mensenrechtenactivist mag buurland niet meer in
In navolging van de Verenigde Staten en Canada heeft de Dominicaanse Republiek nu ook een lijst opgesteld met namen van Haïtianen die niet langer welkom zijn. Maar waar het in de Verenigde Staten en Canada mensen betreft die direct gelinkt kunnen worden aan het geweld en de straffeloosheid in het Caribische land (politici, criminelen en bendeleiders) heeft de Dominicaanse Republiek een opmerkelijke naam toegevoegd: mensenrechtenactivist Pierre Espérance. Mensenrechtenorganisaties zijn verbijsterd.
Geweld in Haïti groeit terwijl overheid toekijkt
Het geweld blijft toenemen in Haïti. En terwijl het geweld zich tot voor kort concentreerde in en rond de hoofdstad Port-au-Prince, breidt het zich nu uit naar omliggende regio’s, zoals de Artibonite, een landbouwgebied ten noorden van Port-au-Prince. De facto premier Ariel Henry dringt aan op ingrijpen door de Verenigde Naties. Veel Haïtianen zien in de passieve houding van de regering tegenover het geweld boze opzet. Henry heeft er baat bij, wanneer de situatie onhoudbaar wordt. De bevolking is het slachtoffer.
Argentinië voegt een miljoen nieuwe armen toe in 2022, tot 39,2% van de bevolking
Volgens de donderdag gepubliceerde index voor de tweede helft van vorig jaar verdient 8,1% van de Argentijnen niet genoeg om voedsel te kopen. Inflatie voorspelt een nog slechter 2023.
“Geen straffeloosheid voor brand in detentiecentrum voor migranten” zegt de president van Mexico
De Mexicaanse president Andrés Manuel López Obrador heeft beloofd dat er “geen straffeloosheid” zal zijn voor degenen die verantwoordelijk zijn voor een brand in een detentiecentrum waarbij tientallen migranten om het leven zijn gekomen. Degenen die verantwoordelijk worden bevonden voor “het veroorzaken van deze pijnlijke tragedie zullen worden gestraft in overeenstemming met de wet”, zei de Mexicaanse leider.
Braziliaanse regering start de “Nooit Meer Week”, 59 jaar na de staatsgreep van 1964
Brazilië probeert de nagedachtenis van slachtoffers te beschermen in een week van acties tegen de dictatuur. Aanstaande vrijdag herdenkt Brazilië de staatsgreep die op 31 maart 1964 de constitutionele regering van João Goulart omverwierp en een militaire dictatuur instelde die duurde tot 1985.
Dilma Rousseff neemt het presidentschap van de Brics-bank op zich
De voormalige president van Brazilië, Dilma Rousseff, is maandag aangetreden als president van de New Development Bank (NDB) van de Brics op het hoofdkantoor van de entiteit in Shanghai, China.
Journalist in Ecuador opent USB-bombrief in redactiekamer
Journalisten in heel Ecuador zijn het doelwit van explosieven die via de post zijn verzonden. Een presentator, Lenin Artieda, raakte gewond toen hij midden op de redactie de envelop opende. Hij zei dat het explosief op een USB-stick leek. Hij stopte het in zijn computer en het ontplofte.
Argentinië voegt een miljoen nieuwe armen toe in 2022, tot 39,2% van de bevolking
Volgens de donderdag gepubliceerde index voor de tweede helft van vorig jaar verdient 8,1% van de Argentijnen niet genoeg om voedsel te kopen. Inflatie voorspelt een nog slechter 2023.
“Geen straffeloosheid voor brand in detentiecentrum voor migranten” zegt de president van Mexico
De Mexicaanse president Andrés Manuel López Obrador heeft beloofd dat er “geen straffeloosheid” zal zijn voor degenen die verantwoordelijk zijn voor een brand in een detentiecentrum waarbij tientallen migranten om het leven zijn gekomen. Degenen die verantwoordelijk worden bevonden voor “het veroorzaken van deze pijnlijke tragedie zullen worden gestraft in overeenstemming met de wet”, zei de Mexicaanse leider.
Braziliaanse regering start de “Nooit Meer Week”, 59 jaar na de staatsgreep van 1964
Brazilië probeert de nagedachtenis van slachtoffers te beschermen in een week van acties tegen de dictatuur. Aanstaande vrijdag herdenkt Brazilië de staatsgreep die op 31 maart 1964 de constitutionele regering van João Goulart omverwierp en een militaire dictatuur instelde die duurde tot 1985.
Artikelen
Vertaling als wapen bij de Spaanse verovering van Patagonië
Op 12 april 1593 kwam de jezuïet Luis de Valdivia samen met enkele ordegenoten aan in Santiago de Chile. Hij was afkomstig uit het Spaanse Granada en was uitgezonden vanuit Lima om het geloof te prediken onder de inheemse bevolking in het zuiden van het Spaanse onderkoninkrijk Peru, dat zich uitstrekte van Nicaragua tot de zuidpunt van Zuid-Amerika. De groep jezuïeten verbleef een maand in het dominicanenklooster Santo Domingo. Daarna werd er een huis voor hen gekocht voor 3600 goudstukken, opgehaald onder de gegoede burgerij van Santiago.
Een brede en vasthoudende beweging
De solidariteitsbeweging tegen de dictatuur in Chili was bijzonder groot. Dat kwam vooral doordat Chili onder de socialistische president Allende een land van hoop was geweest. Ook was veel in Chili voor West-Europeanen herkenbaar. Chileense vluchtelingen versterkten de beweging. Een korte schets van de geschiedenis van de solidariteit.
Tolken in het onderkoninkrijk Peru
Columbus rekruteerde in 1492 zijn eerste tolken door bewoners van de door hem ‘ontdekte’ Caribische eilanden gevangen te nemen en te deporteren. Zij die naar Spanje werden meegenomen overleefden de reis vaak niet. In 1526 werd deze brute wervingscampagne zelfs officieel bekrachtigd in de Koninklijke Verordeningen inzake goed bestuur en goede behandeling van de Indianen (1526): de Spanjaarden mochten op elke ontdekkingsreis één of twee mensen gevangen nemen om er tolken van te maken. De Engelsen, Fransen, Nederlanders en Portugezen deden trouwens hetzelfde in Noord-Amerika en Afrika.
Terug naar de jaren tachtig?
In Chili wordt voor de tweede keer in korte tijd een nieuwe grondwet ontworpen. In de Constitutionele Raad proberen de rechtse partijen via een grote meerderheid het neoliberale karakter van de huidige grondwet te handhaven. Als ze daarin slagen, zal het in december 2023 opnieuw mislukken het land een democratischer, socialer en ecologischer grondslag te geven. Dan staat de linkse president Gabriel Boric met lege handen.
María Corina, de verlosser van Venezuela?
In Venezuela is de toekomst altijd bijzonder onzeker, maar in 2024 zullen er waarschijnlijk wel presidentsverkiezingen worden gehouden. De ambtstermijn van president Nicolás Maduro loopt namelijk tot 2025. De oppositie is van plan de verkiezingsstrijd in te gaan met één kandidaat om een verdeel- en heersstrategie van de regering voor te zijn. Om te bepalen wie haar presidentskandidaat wordt, wil de oppositie dit najaar voorverkiezingen houden. Aan kop in de peilingen gaat María Corina Machado, door veel mensen liefkozend María Corina of MCM genoemd.
Verhalen vertellen vanaf een geleende plek
Een vrouw vaart met haar zoontje een rivier af, van Quibdó naar Bellavista. Zij is wit, hij is zwart. Ze heeft hem niet gebaard, maar is wel zijn moeder. Ze zijn onderweg naar de biologische moeder. Wat maakt een vrouw tot een moeder? En waar is iemand geworteld? Deze vragen onderzoekt Lorena Salazar Masso (1991) in haar debuutroman De rivier is een wond vol vissen. La Chispa interviewde haar via internet.
Barrios cerrados in Argentinië
Mijn naam is Fleur Hessing, geboren en getogen in Amsterdam, maar met Argentinië als tweede thuis. Ik heb de studie Latijns-Amerikaanse Studies (CEDLA, UvA) gedaan, nadat ik op mijn zestiende voor het eerst in San Juan, Argentinië was. Ik vond de mensen en de cultuur interessant en genoot van de gesprekken over politiek en economie. Graag wilde ik er meer over weten.
Tolken in het onderkoninkrijk Peru
Columbus rekruteerde in 1492 zijn eerste tolken door bewoners van de door hem ‘ontdekte’ Caribische eilanden gevangen te nemen en te deporteren. Zij die naar Spanje werden meegenomen overleefden de reis vaak niet. In 1526 werd deze brute wervingscampagne zelfs officieel bekrachtigd in de Koninklijke Verordeningen inzake goed bestuur en goede behandeling van de Indianen (1526): de Spanjaarden mochten op elke ontdekkingsreis één of twee mensen gevangen nemen om er tolken van te maken. De Engelsen, Fransen, Nederlanders en Portugezen deden trouwens hetzelfde in Noord-Amerika en Afrika.
Terug naar de jaren tachtig?
In Chili wordt voor de tweede keer in korte tijd een nieuwe grondwet ontworpen. In de Constitutionele Raad proberen de rechtse partijen via een grote meerderheid het neoliberale karakter van de huidige grondwet te handhaven. Als ze daarin slagen, zal het in december 2023 opnieuw mislukken het land een democratischer, socialer en ecologischer grondslag te geven. Dan staat de linkse president Gabriel Boric met lege handen.
María Corina, de verlosser van Venezuela?
In Venezuela is de toekomst altijd bijzonder onzeker, maar in 2024 zullen er waarschijnlijk wel presidentsverkiezingen worden gehouden. De ambtstermijn van president Nicolás Maduro loopt namelijk tot 2025. De oppositie is van plan de verkiezingsstrijd in te gaan met één kandidaat om een verdeel- en heersstrategie van de regering voor te zijn. Om te bepalen wie haar presidentskandidaat wordt, wil de oppositie dit najaar voorverkiezingen houden. Aan kop in de peilingen gaat María Corina Machado, door veel mensen liefkozend María Corina of MCM genoemd.
Columns, recensies & Van de redactie
50 jaar na de staatsgreep
Vijftig jaar na de Chileense staatsgreep van 1973 pakken uitgevers uit met talloze nieuwe boeken. Daarbij zijn herinneringen en getuigenissen, nu ook van de tweede generatie, bijzondere fotoboeken en degelijke historische werken.
Tegenstellingen, maar Chili moet vooruit
Vijftig jaar na de staatsgreep in Chili van 11 september 1973 blijkt het tekenen van een gezamenlijke verklaring van links en rechts over democratie en mensenrechten onmogelijk. De herdenking legt bestaande tegenstellingen in de samenleving bloot. Dat is geen argument om dan maar niet te herdenken, maar wel om – met erkenning van verschillen – te werken aan versterking van democratie en mensenrechten, zeker in een tijd met een grote extreemrechtse partij.
Grensoverschrijdend gedrag in de jungle
Andres Felipe Pérez was twaalf jaar oud, had terminale kanker en smeekte in een video aan de commandanten van de FARC-guerrilla om zijn laatste dagen met zijn vader door te mogen brengen. Die vader was politieagent José Norberto Pérez en die was een jaar ervoor ontvoerd door de guerrilla. De commandanten van de FARC waren niet gevoelig voor de smeekbede en de jongen stierf zonder zijn vader te zien, in december 2001. De wanhopige agent zelf werd een paar maanden later door de guerrilla doodgeschoten, toen hij het kampement waar hij werd vastgehouden, probeerde te ontvluchten.