La Chispa: dé website voor liefhebbers van Latijns Amerika
Journalistiek, betrokken, informatief en scherp
Uitgelicht
Politiek & Maatschappij
Economie & Ondernemen
Zuid-Amerika
Kunst & Cultuur
Milieu en Natuur
Midden-Amerika
LA Algemeen
Vrije tijd & Toerisme
Onderzoek & Wetenschap
Zuid-Amerika
Midden-Amerika
LA algemeen
Cariben
Klik hier voor alle artikelen van de Slavernijspecial, oktober/november 2021
Nieuws
Braziliaans besje verovert de wereld
De açaíbes heeft in korte tijd de wereld veroverd. De bes zit boordevol antioxidanten en vitamine en heeft hierdoor de status van superfood bereikt. Maar er zit ook een dubieuze kant aan de bes. Die groeit aan de açaípalm, een dunne boom waarvoor je niet teveel moet wegen om naar de top, waar de bessen hangen, te kunnen klimmen. Het zijn dan ook vooral kinderen die in het Braziliaanse Amazonegebied omhoog gaan om de bes te oogsten.
Honduras krijgt eerste vrouwelijke president
Presidentskandidaat Xiomara Castro (62) van de linkse partij Libertad y Refundación (Libre) gaat aan de leiding bij de presidentsverkiezingen van afgelopen zondag in Honduras. Ze staat ruim boven haar belangrijkste tegenstander Nasry Asfura van de regerende Nationale Partij (PN) en burgemeester van hoofdstad Tegucicalpa.
Braziliaans besje verovert de wereld
De açaíbes heeft in korte tijd de wereld veroverd. De bes zit boordevol antioxidanten en vitamine en heeft hierdoor de status van superfood bereikt. Maar er zit ook een dubieuze kant aan de bes. Die groeit aan de açaípalm, een dunne boom waarvoor je niet teveel moet wegen om naar de top, waar de bessen hangen, te kunnen klimmen. Het zijn dan ook vooral kinderen die in het Braziliaanse Amazonegebied omhoog gaan om de bes te oogsten.
Zware aardbeving teistert noorden van Peru
Het noorden van Peru werd op zondagochtend geteisterd door een zware aardbeving. De aardschok had een kracht van 7,5 op de schaal van Richter en vond plaats op een diepte van 131 kilometer. Minstens twaalf mensen raakten gewond en zeker 3.733 mensen ondervinden hinder door de veroorzaakte schade.
Mexico (Fiets)stad
In een van de grootste en drukste steden ter wereld, Mexico Stad, bestaat al verschillende jaren een programma getiteld ‘Muévete en bici’- Verplaats je per fiets. Fietsen in Mexico kan echter een riskante bezigheid zijn en bovendien zijn de Mexicaanse hoofdstedelingen niet gewend om zich per fiets te verplaatsen.
Nog geen einde aan de feminicide
25 november is sinds 1999 de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen, een dag die met jaarlijks 4.000 vermoordde vrouwen in heel Latijns-Amerika, puur omdat ze vrouw zijn, nog steeds hard nodig is om aandacht te vragen voor dit tot op heden niet te stoppen geweld.
De inflatie woedt overal, maar het meest in Latijns Amerika
Latijns Amerika heeft te kampen met enorme prijsstijgingen in alle grote economieën van de regio, met jaarlijkse inflatiecijfers deze maand van 6 procent in Chili, 6,2 procent in Mexico, 10,7 procent in Brazilië en maar liefst 52 procent in Argentinië. Grote banken in Wall Street voorspellen dat de gemiddelde stijging van de kosten van levensonderhoud in Latijns Amerika dit jaar zal eindigen boven 10 procent, het hoogste percentage ter wereld.
Grondrechten geschonden in Paraguay
Het is in feite oud nieuws, in de zin dat het keer op keer gebeurt. Paraguay kent een van de meest scheve verhoudingen ter wereld wat betreft landeigendom. Inheemse gemeenschappen strijden al decennia voor het recht op hun voorouderlijke grond. Half november werd een nieuw dieptepunt bereikt toen 70 families met geweld van hun land verwijderd werden.
Zware aardbeving teistert noorden van Peru
Het noorden van Peru werd op zondagochtend geteisterd door een zware aardbeving. De aardschok had een kracht van 7,5 op de schaal van Richter en vond plaats op een diepte van 131 kilometer. Minstens twaalf mensen raakten gewond en zeker 3.733 mensen ondervinden hinder door de veroorzaakte schade.
Mexico (Fiets)stad
In een van de grootste en drukste steden ter wereld, Mexico Stad, bestaat al verschillende jaren een programma getiteld ‘Muévete en bici’- Verplaats je per fiets. Fietsen in Mexico kan echter een riskante bezigheid zijn en bovendien zijn de Mexicaanse hoofdstedelingen niet gewend om zich per fiets te verplaatsen.
Nog geen einde aan de feminicide
25 november is sinds 1999 de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen, een dag die met jaarlijks 4.000 vermoordde vrouwen in heel Latijns-Amerika, puur omdat ze vrouw zijn, nog steeds hard nodig is om aandacht te vragen voor dit tot op heden niet te stoppen geweld.
Artikelen
Haïtiaanse intellectueel Anténor Firmin over gelijkheid van menselijk ras
In een special over slavernij kan aandacht voor Haïti, het eerste onafhankelijke land in Latijns-Amerika en de eerste postkoloniale zwarte republiek ter wereld, niet ontbreken. Aan het einde van de achttiende eeuw inspireerde de leus “Vrijheid, gelijkheid en broederschap” de tot slaaf gemaakten van het voormalige Saint-Domingue. Maar de Fransen zelf kwamen al snel terug op hun revolutionaire slogan. Met zijn boek over rassengelijkheid diende de Haïtiaan Anténor Firmin hen eind negentiende eeuw van repliek.
Angst, afwijzing of hoop
Voor het eerst sinds de sociale uitbarsting van eind 2019 kunnen Chilenen op zondag 21 november een nieuwe president en nieuwe parlementariërs kiezen. Door de onzekere en verwarrende omstandigheden valt de uitslag moeilijk te voorspellen. Nieuw en verontrustend is dat de extreemrechtse José Antonio Kast het goed doet in de peilingen.
Anansi in slavernij
Anansi is een spin en speelt traditioneel een hoofdrol in de verhalen van het Ashanti-volk. Hij stak vanuit Ghana en andere Afrikaanse landen de Atlantische Oceaan over naar Latijns-Amerika, samen met de tot slaaf gemaakten. In die nieuwe wereld paste de hoofdpersoon in veel van die verhalen zich aan. Zijn slimmigheid en humor verloor hij daarbij niet. Ook bleef hij het symbool van ‘wie niet groot en machtig is, moet slim zijn’. Inmiddels is Anansi weer de oceaan overgestoken, nu naar Nederland: meegenomen door nazaten van tot slaaf gemaakten.
Weinig aandacht voor slavernij
Nooit eerder maakte La Chispa of voorganger Alerta een Special of een themadeel over slavernij. Dat werd hoog tijd, want slavernij kreeg meer dan vier decennia maar weinig aandacht. De laatste tien jaar was het wat beter, met name door de mooie boeken van vooral Surinaamse schrijfsters, die in La Chispa-redacteuren vaak enthousiaste recensenten troffen.
Naar een nieuwe koude oorlog?
De geopolitieke impact van China in Latijns Amerika, en de uitholling van de rechtsstaat in een flink aantal landen, waren de onderwerpen tijdens een publieksdebat over Latijns Amerika op 25 oktober. Organisatoren en sprekers riepen Nederland en de EU op tot grotere betrokkenheid bij Latijns Amerika. Betrokkenheid die niet alleen om handel draait, maar ook om het verdedigen van fundamentele vrijheden en die polarisatie moet voorkomen.
Het geheim van een lap stof
De koto is het traditionele kostuum dat Surinaamse vrouwen net na het afschaffen van de slavernij zijn gaan dragen. Toch wordt deze dracht ook geassocieerd met sociale rangorde. Maar de geheime boodschappen die via deze dracht wordt doorgegeven en het teken van vrijheid en verzet winnen het van de meer negatieve associatie.
Peruaanse slavenhandel in de negentiende eeuw
Eind 1854 schafte de Peruaanse president Ramón Castilla de slavernij in zijn land af. Maar dit betekende nog niet het einde van de handel in mensen die onder mensonterende omstandigheden te werk gesteld werden. Slavenhandelaren en piraten stroopten de Stille Oceaan af, op zoek naar goedkope werkkrachten. Het betekende de ineenstorting van de cultuur en samenleving op Paaseiland.
Anansi in slavernij
Anansi is een spin en speelt traditioneel een hoofdrol in de verhalen van het Ashanti-volk. Hij stak vanuit Ghana en andere Afrikaanse landen de Atlantische Oceaan over naar Latijns-Amerika, samen met de tot slaaf gemaakten. In die nieuwe wereld paste de hoofdpersoon in veel van die verhalen zich aan. Zijn slimmigheid en humor verloor hij daarbij niet. Ook bleef hij het symbool van ‘wie niet groot en machtig is, moet slim zijn’. Inmiddels is Anansi weer de oceaan overgestoken, nu naar Nederland: meegenomen door nazaten van tot slaaf gemaakten.
Weinig aandacht voor slavernij
Nooit eerder maakte La Chispa of voorganger Alerta een Special of een themadeel over slavernij. Dat werd hoog tijd, want slavernij kreeg meer dan vier decennia maar weinig aandacht. De laatste tien jaar was het wat beter, met name door de mooie boeken van vooral Surinaamse schrijfsters, die in La Chispa-redacteuren vaak enthousiaste recensenten troffen.
Naar een nieuwe koude oorlog?
De geopolitieke impact van China in Latijns Amerika, en de uitholling van de rechtsstaat in een flink aantal landen, waren de onderwerpen tijdens een publieksdebat over Latijns Amerika op 25 oktober. Organisatoren en sprekers riepen Nederland en de EU op tot grotere betrokkenheid bij Latijns Amerika. Betrokkenheid die niet alleen om handel draait, maar ook om het verdedigen van fundamentele vrijheden en die polarisatie moet voorkomen.
Columns, recensies & Van de redactie
Tanja Nijmeijer – Van guerrilla naar vredesproces
De autobiografie van ex-guerrillera Tanja Nijmeijer (Denekamp, 1978) valt samen met de herdenking van de ondertekening, vijf jaar geleden, van het vredesakkoord tussen de Colombiaanse regering en de guerrillabeweging FARC. In haar boek schrijft Nijmeijer uitgebreid over de onderhandelingen, over het akkoord en over de problematische implementatie ervan. Interessant om van een van de direct betrokkenen te horen hoe dat allemaal in z’n werk is gegaan, maar misschien is het voor de gemiddelde niet-Colombiaanse lezer iets te uitgebreid.
Nederlands slavernijverleden
Historicus Henk den Heijer heeft een mooi en toegankelijk overzichtswerk geschreven: Nederlands slavernijverleden. Historische inzichten en het debat nu. Daarin komen alle belangrijke onderwerpen aan de orde: voor- en tegenstanders in de 17e en 18e eeuw, de slavenhandel, de slavernij in de koloniën, verzet, afschaffing van slavenhandel en slavernij en de economische betekenis ervan. In het slothoofdstuk gaat Den Heijer in op de recente discussies waarbij volgens hem slavernij te veel verknoopt is geraakt met Kick Out Zwarte Piet, Black Lives Matters en identiteitspolitiek.
De zon op mijn hoofd
Ooit deed ik een toeristische ‘excursie’ met een gids door de favela’s van Rio de Janeiro. We liepen voorbij een kerkhof, waar bendes hun wapens en drugs verstopten, zo wist onze gids. Buurten als deze vormen het decor van De zon op mijn hoofd (O sol na cabeça) van de Braziliaan Geovani Martins (1991).
Blijf op de hoogte
– Advertenties –
Ontvang onze nieuwsbrief
Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.
Volg ons op social media
Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.